به گزارش خبرنگار ایراسین، در دنیای امروز، ارزش یک ورزشکار تنها با عملکردش در زمین مسابقه سنجیده نمی‌شود. تعداد دنبال‌کنندگان در شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص اینستاگرام، میزان تعامل با هواداران و قدرت تأثیرگذاری آنلاین، به بخش جدایی‌ناپذیری از معادله ارزش‌گذاری برندهای ورزشی تبدیل شده است. در اقتصادی که «توجه» به کالایی گران‌بها بدل شده، هر پست اینستاگرامی می‌تواند میلیون‌ها دلار ارزش داشته باشد.

از شهرت ورزشی تا سرمایه دیجیتال

زمانی شهرت یک ورزشکار محدود به زمین بازی و تماشاگران حاضر در استادیوم بود، اما امروز مرزها از میان رفته‌اند. اکنون هر تلفن همراه، سکوی نمایش توانایی‌ها، احساسات و حتی زندگی شخصی ورزشکاران است.

در این میان، شبکه‌های اجتماعی به ابزار اصلی خلق و سنجش «برند شخصی» تبدیل شده‌اند؛ مفهومی که ارزش اقتصادی یک ورزشکار را در خارج از میدان مشخص می‌کند.

گزارش سالانه مؤسسه نیلسن اسپورت نشان می‌دهد، میانگین ارزش قراردادهای تبلیغاتی ورزشکارانی که بیش از ۵ میلیون دنبال‌کننده دارند، تا ۴ برابر بیشتر از هم‌رده‌های خود با حضور کم‌رنگ‌تر در فضای مجازی است.

فالوئر؛ ارز جدید در اقتصاد ورزش

در اقتصاد سنتی ورزش، ارزش یک بازیکن از عملکرد فنی و آمار ورزشی او ناشی می‌شد. اما در عصر دیجیتال، فالوئر به ارز جدیدی تبدیل شده است. برندها دیگر به‌دنبال چهره‌هایی هستند که بتوانند «توجه» مخاطبان را جلب کنند، نه صرفاً «نتیجه» در مسابقه را.

به‌عنوان مثال، کریستیانو رونالدو و لیونل مسی با بیش از ۶۰۰ میلیون و ۵۰۰ میلیون دنبال‌کننده در اینستاگرام، به‌تنهایی رسانه‌ای قدرتمندتر از بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی جهان در اختیار دارد. بر اساس گزارش فوربس، هر پست تبلیغاتی او حدود ۲ تا ۳ میلیون دلار ارزش‌گذاری می‌شود.

از سوی دیگر، ورزشکارانی با مهارت مشابه اما دنبال‌کنندگان کمتر، در بازار اسپانسری سهمی بسیار کوچک‌تر دارند.

از ارتباط مستقیم تا خلق اعتماد

راز موفقیت دیجیتال ورزشکاران تنها در تعداد فالوئر نیست، بلکه در نوع ارتباط با مخاطب نهفته است. ورزشکاری که با هوادارانش صادقانه گفت‌وگو می‌کند، لحظات تمرین یا زندگی شخصی‌اش را به اشتراک می‌گذارد و از زبان خود با مردم سخن می‌گوید، سریع‌تر تبدیل به «برند قابل اعتماد» می‌شود.

در مقابل، چهره‌هایی که حضورشان در شبکه‌های اجتماعی رسمی و کنترل‌شده است، معمولاً از رشد ارگانیک برند شخصی محروم می‌مانند. به‌همین دلیل، امروزه بسیاری از ستاره‌های ورزشی، تیم‌های مدیریت محتوای دیجیتال دارند که استراتژی انتشار، لحن پیام و حتی زمان‌بندی پست‌هایشان را طراحی می‌کند.

اقتصاد توجه و ارزش افزوده برندها

مفهوم «اقتصاد توجه» در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از پایه‌های بازاریابی مدرن شناخته شده است. در این مدل، ارزش واقعی نه در محصول یا مهارت، بلکه در توانایی جذب و نگه‌داشتن نگاه مخاطب نهفته است.

برندهای بزرگ جهانی ترجیح می‌دهند بودجه تبلیغاتی خود را به‌جای رسانه‌های سنتی، صرف همکاری با چهره‌های ورزشی فعال در شبکه‌های اجتماعی کنند؛ چراکه بازده تبلیغاتی مستقیم و قابل‌اندازه‌گیری دارد.

برای نمونه، شرکت نایکی (Nike) در کمپین‌های اخیر خود، ۳۰ درصد از بودجه تبلیغاتی را به همکاری با اینفلوئنسرهای ورزشی اختصاص داده است. این رویکرد باعث شده ارزش برندهای شخصی ورزشکاران نیز رشد چشمگیری پیدا کند.

وضعیت ورزشکاران ایرانی؛ فرصت‌ها و محدودیت‌ها

در ایران نیز طی سال‌های اخیر، استفاده از شبکه‌های اجتماعی میان ورزشکاران رشد چشمگیری داشته است. برخی از ستاره‌های ورزش ایران به‌خصوص فوتبالیست‌های بین‌المللی مثل مهدی طارمی و سردار آزمون از این فضا برای ارتباط با هواداران و گاهی برای بیان دیدگاه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

بااین‌حال، چالش‌هایی چون فیلترینگ پلتفرم‌ها، محدودیت‌های تبلیغاتی، و نبود آموزش برند شخصی باعث شده بسیاری از ورزشکاران ایرانی از ظرفیت اقتصادی فضای مجازی بهره کامل نبرند. درحالی‌که در جهان، ورزشکاران با انتشار محتوای هدفمند و قراردادهای اسپانسری دیجیتال، درآمدی مستقل از باشگاه یا فدراسیون کسب می‌کنند، در ایران هنوز نگاه به شبکه‌های اجتماعی بیشتر شخصی و غیرحرفه‌ای است.

آینده‌ای که در فضای مجازی رقم می‌خورد

تحلیلگران اقتصادی معتقدند در دهه آینده، ارزش‌گذاری ورزشکاران بیش از نیمی به حضور دیجیتال وابسته خواهد بود. این یعنی حتی اگر بازیکنی در زمین عملکرد متوسطی داشته باشد، می‌تواند از طریق حضور مؤثر در شبکه‌های اجتماعی، برند قدرتمند و درآمدزایی پایدار برای خود بسازد.

در سوی مقابل، بی‌توجهی به این فضا می‌تواند باعث شود ورزشکاران، بخش بزرگی از فرصت‌های اقتصادی و ارتباطی خود را از دست بدهند.