به گزارش خبرنگار ایراسین، تولید، ستون اصلی هر اقتصاد است شاخصی که هم میزان رشد و توسعه کشور را نشان می‌دهد و هم توان دولت در اجرای سیاست‌های حمایتی و رفاهی را تعیین می‌کند. بسیاری از اقتصادهای نوظهور با اتکا به بهره‌وری و استفاده درست از نیروی انسانی، مسیر رشد پایدار را طی کرده‌اند، اما اقتصاد ایران همچنان با معضلاتی مانند اشتغال‌زایی غیرواقعی، تحمیل نیروهای غیرمتخصص و ضعف بهره‌وری دست‌وپنجه نرم می‌کند. مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با ایراسین، ریشه‌های این مشکل را بررسی کرده و بر ضرورت تغییر نگرش مدیران تأکید دارد؛ تغییری از نگاه توزیعی به تولیدمحوری.
بخش خصوصی و نیروی متخصص
به گفته افقه، بخش خصوصی همواره به دنبال جذب نیروهای کارآمد است. شرکت‌های بزرگ و خصوصی معمولاً بهترین نیروها را به خدمت می‌گیرند و به ندرت گرفتار تحمیل نیروی مازاد می‌شوند، مگر آنکه دولتی یا نیمه‌دولتی باشند و فشار بیرونی باعث این مسئله شود.
شرکت‌های کوچک و متوسط به دلیل محدودیت مالی، توان آموزش نیروهای تازه‌کار را ندارند و معمولاً تنها افراد دارای مهارت‌های تخصصی را جذب می‌کنند. در مقابل، بنگاه‌های بزرگ مانند بانک‌ها یا صنایع نفتی، با تکیه بر توان مالی بالاتر، امکان برگزاری دوره‌های آموزشی چندماهه برای نیروهای تازه‌وارد دارند.
ضرورت تغییر نگرش در دولت
این کارشناس اقتصادی معتقد است اگر مدیران دولتی به جای اشتغال‌زایی ظاهری، نگاه تولیدمحور داشته باشند، هم جذب نیروهای متخصص تسهیل می‌شود و هم از تحمیل نیروی مازاد جلوگیری خواهد شد. به گفته او، یک نیروی کارآمد می‌تواند وظایف چند نیروی ناکارآمد را انجام دهد و همین امر به چابک‌سازی واقعی منجر می‌شود.
با تمرکز بر تولید، افزایش تولید ملی امکان‌پذیر خواهد شد و دولت نیز منابع بیشتری برای اقدامات حمایتی و رفاهی خواهد داشت. اما زمانی که نیروهای ناکارآمد صرفاً برای نمایش اشتغال وارد سیستم شوند، نتیجه‌ای جز افت تولید و کاهش توان حمایتی دولت در پی نخواهد داشت.
بهره‌وری، محور اصلی توسعه
افقه رشد اقتصادی را در گرو بهره‌وری می‌داند؛ بهره‌وری‌ای که تنها با به‌کارگیری نیروهای متخصص، متعهد و با تجربه حاصل می‌شود. در غیر این صورت، سرمایه‌گذاری‌ها هدر می‌روند و منابع ملی به اتلاف کشیده می‌شوند؛ همان اتفاقی که در سه تا چهار دهه گذشته بارها تکرار شده است.
عقب‌ماندگی در بخش دولتی
او همچنین با انتقاد از روند استخدام در نهادهای دولتی می‌گوید: در این بخش هنوز تخصص، توانمندی و بهره‌وری در اولویت نیست. امتیازات خاص و روابط جایگزین معیارهای حرفه‌ای شده‌اند و همین مانع اصلی چابک‌سازی است. حتی برخی شرکت‌های خصوصی بزرگ نیز زیر فشار نمایندگان مجلس یا مقامات محلی، ناچار به پذیرش نیروهای تحمیلی می‌شوند. چنین مداخلاتی نه تنها به بخش خصوصی آسیب می‌زند، بلکه موجب استمرار نگرش‌های ضدتوسعه در کشور می‌شود.
سخنان افقه بر یک نکته اساسی تأکید دارد: توسعه اقتصادی ایران بدون عبور از اشتغال صوری و حرکت به سمت تولیدمحوری ممکن نیست. بهره‌وری، چابک‌سازی و رشد تولید زمانی محقق می‌شود که نیروهای متخصص و خلاق در مرکز سیاست‌گذاری‌ها قرار گیرند؛ در غیر این صورت، چرخه ناکارآمدی چهار دهه گذشته همچنان ادامه خواهد یافت.
ارسال نظر