به گزارش خبرنگار ایراسین، دومین همایش ملی فولاد با عنوان «تاب‌آوری در زنجیره آهن و فولاد کشور» همزمان با هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی متالورژی، فولاد، ریخته‌گری، ماشین‌آلات و صنایع وابسته از تاریخ ۱۲ تا ۱۵ شهریورماه ۱۴۰۴ برگزار می‌شود. در نشست خبری این رویداد که عصر چهارشنبه پنجم شهریور در اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد، مهران محجوب‌نژاد، دبیر علمی دومین همایش ملی فولاد، با اشاره به ابعاد و ویژگی‌های این رویداد، تلاش کرد تصویری روشن از مسیری پرچالش اما همچنان استراتژیک برای این صنعت ترسیم کند.
محجوب‌نژاد یادآور شد: نخستین همایش ملی فولاد با شعار «توسعه متوازن و پایدار» برگزار شد؛ اما اکنون، در شرایطی که ناترازی انرژی، رکود ساختمان و محدودیت‌های صادراتی زنجیره فولاد را احاطه کرده است، ناگزیر باید از «تاب‌آوری» سخن گفت. او افزود: همین تغییر عنوان، حکایت از واقعیتی دارد که فولاد ایران امروز با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند و باعث شده این صنعت در مرز بقا و توسعه گام بردارد.
وی اصفهان را قلب تپنده فولاد ایران دانست و با تأکید بر سهم چهاردرصدی این صنعت در تولید ناخالص داخلی و رتبه دهم جهانی ایران در تولید فولاد، افزود: با همه افتخارات، سایه ناترازی برق و گاز بر سر صنعت فولاد سنگینی می‌کند. او برای روشن‌تر شدن موضوع، به آمار این صنعت اشاره کرد و گفت: تولید فولاد خام از ۳۲ میلیون تن در سال ۱۴۰۲ به ۳۰ میلیون تن در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته است؛ کاهشی دو میلیون‌تنی که به گفته او، به دلیل محدودیت‌های انرژی رخ داده است.
دبیر علمی همایش ملی فولاد در ادامه به رکود بازار داخلی پرداخت و گفت: رکود صنعت فولاد باعث شده مصرف سرانه فولاد در همان محدوده ۲۳۰ کیلوگرم باقی بماند، در حالی که برنامه‌ریزی‌ها دستیابی به ۴۰۰ کیلوگرم را هدف‌گذاری کرده بود. وی ادامه داد: راهبرد صادرات هم که قرار بود مکمل توسعه باشد، به سرنوشتی مشابه دچار شده و از هدف ۲۰ میلیون تن صادراتی سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، تاکنون بیش از ۱۲ میلیون تن محقق نشده و آن هم زیر بار موانع متعدد گرفتار شده است. محجوب‌نژاد با صراحت تأکید کرد: برای عبور از این بن‌بست‌ها، دولت باید نقش حمایتی خود را به‌ویژه در حوزه مشوق‌های صادراتی ایفا کند.
او سپس به ویژگی‌های دومین همایش ملی فولاد اشاره کرد و گفت: چهار پنل تخصصی در این رویداد برگزار خواهد شد. به گفته وی، «حکمرانی و سیاست‌گذاری» با حضور نمایندگان دولت، مجلس و بنگاه‌ها؛ «زنجیره تأمین، تولید و تجارت پایدار» با محوریت انجمن‌های تخصصی؛ «تحول دیجیتال و هوشمندسازی» با مشارکت شرکت‌های پیشرو و نهایتاً «زیرساخت و انرژی» به‌عنوان مهم‌ترین گلوگاه صنعت، عناوین پنل‌های این رویداد دو روزه هستند. او وعده داد که خروجی این همایش، یک بیانیه و گزارشی جامع باشد؛ گزارشی که صرفاً روی میز مدیران باقی نماند و به ابزاری برای سیاست‌گذاری در صنعت تبدیل شود.
فولاد، کم‌مصرف‌ترین صنعت در حوزه آب
رئیس انجمن فولاد ایران مهم‌ترین سخنران این رویداد بود. بهرام سبحانی گفت: بیش از ۴۰ درصد فولاد کشور در استان اصفهان تولید می‌شود و فولاد مبارکه و ذوب‌آهن ۳۸ درصد این تولید را در اختیار دارند؛ واقعیتی که حاکی از پایتختی اصفهان در صنعت فولاد کشور است.
سبحانی افزود: کشور ما بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در خاورمیانه و دهمین فولادساز جهان است، اما در همان حال، کشورهای حاشیه خلیج فارس – از امارات تا عمان و قطر – رشد خیره‌کننده‌ای را تجربه می‌کنند. به تعبیر او، اگر سیاست‌های حمایتی جدی‌تری اتخاذ نشود، ایران نه‌تنها بخشی از بازار صادراتی خود را از دست خواهد داد، بلکه باید شاهد تبدیل شدن همین کشورها به صادرکنندگان جدید فولاد در منطقه باشد.
او در ادامه به زخم کهنه «ناترازی انرژی» اشاره و بر کاهش دو میلیون‌تنی تولید فولاد در سال گذشته تأکید کرد؛ اتفاقی که به گفته سبحانی، تنها حاصل محدودیت برق و گاز بوده است و اگر این محدودیت‌ها ادامه یابد، تولید امسال هم در خوش‌بینانه‌ترین حالت، روی همان عدد ۳۰ میلیون تن متوقف خواهد ماند.
سبحانی راه نجات را در کاهش هزینه‌ها و افزایش سود عملیاتی دانست؛ راهبردی که به باور او از مسیر بهره‌وری بیشتر، هوشمندسازی، تولید فولادهای پیشرفته، اصلاح قوانین و تقویت صادرات می‌گذرد. او یادآور شد که تولید فولاد پیشرفته، بدون ورود فناوری‌های روز جهان به کشور ممکن نیست.
در پایان، او به بحث چالش‌برانگیز انتقال صنعت فولاد به کنار دریا نیز ورود کرد. به گفته سبحانی، این تصور بیش از آنکه بر داده‌های واقعی استوار باشد، بر سوءبرداشت‌ها بنا شده است. او گفت: صنعت فولاد برخلاف باور عمومی، یکی از کم‌مصرف‌ترین صنایع در حوزه آب است و نقشی جدی در بحران آبی کشور ندارد. از سوی دیگر، تمرکز مواد اولیه در مرکز ایران و پراکندگی مصرف در سراسر کشور، انتقال صنایع فولادی به سواحل را از نظر اقتصادی غیرمنطقی و پرهزینه می‌کند.
سخنان او یادآور این نکته بود که آینده فولاد ایران، نه در جابه‌جایی‌های جغرافیایی پرهزینه، بلکه در بهره‌گیری از فناوری، بهبود حکمرانی انرژی و حفظ بازارهای صادراتی رقم خواهد خورد.
اکوسیستم‌سازی، راهبرد تاب‌آوری زنجیره فولاد
محمدرضا شریفی، معاون استراتژی و توسعه فناوری فولاد مبارکه، با نگاهی عمیق به آینده صنایع، تاکید کرد که مسیر پیش رو با واژه «تاب‌آوری» گره خورده است. او یادآور شد: حتی اولین متونی که کشورهای پیشرفته در انقلاب صنعتی پنجم ارائه کردند، بر تاب‌آوری تأکید داشتند و آن را در کنار پایداری مطرح کردند.
وی ادامه داد: اما چرا تاب‌آوری برای صنعت فولاد اهمیت دارد؟ این صنعت با سهم حدود ۴ درصدی از تولید ناخالص داخلی، موتور محرک اقتصاد ایران محسوب می‌شود و جایگاه استراتژیک آن، نقش فولاد را در توسعه ملی غیرقابل انکار می‌کند.
شریفی بر ضرورت توجه جدی به مواد اولیه، زیرساخت و انرژی برای افزایش تاب‌آوری تأکید کرد و افزود: روش‌های گذشته دیگر برای تضمین پایداری صنایع کافی نیستند. اگر بخواهیم آینده را تنها بر پایه تجربه‌های گذشته پیش‌بینی کنیم، در نهایت به نقطه توقف خواهیم رسید. وی همچنین حرکت به سمت نوآوری و فناوری را کلید اصلی تاب‌آوری دانست و گفت: باید از تکنولوژی‌های نوین بهره ببریم و اکوسیستم‌سازی را در دستور کار قرار دهیم. ایجاد هم‌افزایی میان بخش‌های مختلف صنعت، دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی، استارتاپ‌ها، مراکز دانش‌بنیان و حتی رسانه‌ها، شرط لازم برای تاب‌آوری پایدار است.
شریفی به تجربه جهانی شرکت‌های فولاد مانند پوسکو و آرسلورمیتال اشاره کرد و گفت: این شرکت‌ها نه تنها در توسعه صنعتی کشور خود نقش کلیدی دارند، بلکه با ایجاد اکوسیستم‌های پایدار، دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و رسانه‌ها را به عنوان بازیگران مؤثر به کار می‌گیرند. مسیر ما نیز باید در همین جهت باشد. او نقش رسانه‌ها را در تقویت تاب‌آوری زنجیره معدن و فولاد بسیار مهم دانست و افزود: رسانه‌ها می‌توانند در ایجاد اکوسیستم نوآوری و ارتقای تاب‌آوری زنجیره معدن و فولاد نقش مؤثری ایفا کنند.
شریفی در پایان به برنامه‌های همایش پیش رو اشاره کرد و گفت: پنل‌های همایش با محوریت نوآوری، توسعه فناوری و اکوسیستم‌سازی طراحی شده‌اند تا شرایطی مطلوب برای زنجیره معدن و فولاد فراهم شود. او با امیدواری تاکید کرد که آینده صنعت معدن و فولاد ایران، آینده‌ای تاب‌آور، متعالی و پویا خواهد بود.
تاب‌آوری؛ بازتاب شرایط سخت صنعت فولاد
محمد ابکا، نایب‌رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی اصفهان، دیگر سخنران این رویداد بود. او به سرمایه‌گذاری عظیمی اشاره کرد که در طول دو دهه گذشته در زنجیره آهن و فولاد ایران شکل گرفته است؛ سرمایه‌ای که از معدن تا محصول نهایی گسترده شده اما بهره‌وری آن با استاندارد جهانی فاصله معناداری دارد.
او ادامه داد: این فاصله دو بُعد دارد؛ نخست ظرفیت‌های تولیدی که به طور کامل به کار گرفته نمی‌شوند و دوم مصرفی که بسیار کمتر از تولید است. به گفته ابکا، ترکیب این دو، زنجیره‌ای از مشکلات را پدید آورده؛ مشکلاتی که دامنه آن از صادراتی که با گره‌های ساختاری مواجه است تا بازاری داخلی که به رکود گرفتار شده، ادامه دارد.
ابکا تأکید کرد: تقریباً همه فولادسازان و حتی معدنی‌ها امروز روزگار سختی را می‌گذرانند. انتخاب عنوان تاب‌آوری برای همایش، بازتاب همین واقعیت است؛ اینکه بدانیم چگونه از این مرحله عبور کنیم تا دوباره به شرایط نرمال برسیم.
او در ادامه به وضعیت فولادسازان در بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: براساس گزارش‌های منتشرشده، سودهای سالانه صنایع بزرگ فولادی در ۱۴۰۴ نسبت به سال‌های گذشته به‌وضوح کاهش یافته است. او هشدار داد: با شرایط اقتصادی و بین‌المللی موجود، فعالان زنجیره آهن و فولاد باید تمام توان خود را معطوف حفظ بقا کنند و این تنها راه عبور از دوران پرمخاطره و سخت کنونی است.
ابکا تأکید کرد: حضور نمایندگان مجلس و دولت در این همایش می‌تواند فرصتی برای همفکری و یافتن راه‌حل باشد. به باور او، اگر گفت‌وگوی سازنده شکل بگیرد، مسیر برای خروج از این وضعیت و رسیدن دوباره به دوران رونق چندان دور از دسترس نخواهد بود.
متالکس؛ صحنه‌ای برای دیپلماسی اقتصادی
در پایان این نشست، محمود بندرچی، دبیر اجرایی همایش ملی فولاد، گفت: امسال افتخار داریم برای هشتمین سال متوالی نمایشگاه متالورژی، فولاد و ریخته‌گری – متالکس – را برگزار کنیم. به گفته بندرچی، هفدهمین دوره این نمایشگاه از ۱۲ تا ۱۵ شهریورماه، هر روز از ساعت ۱۶ تا ۲۲ میزبان بازدیدکنندگان خواهد بود. بیش از ۱۵۰ شرکت داخلی و خارجی از کشورهای چین و روسیه گرفته تا ترکیه، ایتالیا و آلمان در این رویداد حضور دارند؛ گستره‌ای که متالکس را نه‌فقط یک رویداد صنعتی، بلکه صحنه‌ای برای دیپلماسی اقتصادی و تبادل تجربه نشان می‌دهد.
وی افزود: یک هیأت ۲۰ نفره بلندپایه از صنایع ذوب‌آهن افغانستان نیز به ایران خواهند آمد؛ ابتدا به بازدید نمایشگاه می‌پردازند و سپس در اتاق بازرگانی اصفهان نشست مشترک خواهند داشت. او از برگزاری چندین کارگاه آموزشی تخصصی در روزهای پنجشنبه، جمعه و شنبه خبر داد و تأکید کرد: در شرایطی که آینده مبهم است، برگزاری چنین نمایشگاهی دل شیر می‌خواهد. بندرچی در پایان یادآور شد که همایش ملی فولاد و نمایشگاه متالکس به همت اتاق بازرگانی اصفهان و فولاد مبارکه برگزار می‌شود؛ نشانه‌ای است از آنکه پیوند بخش خصوصی و صنعت، همچنان موتور اصلی برگزاری این رویدادهاست.
ارسال نظر