به گزارش ایراسین به نقل از ایلنا، علیرضا نجیمی، مدیر کل دفتر مدیریت زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست گفت: ایران پنج ناحیه رویشی دارد؛ هیرکانی، ارسبارانی، ایرانی-تورانی، خلیج عمانی و زاگرسی. ناحیه زاگرسی خود از سه بخش زاگرس شمالی، مرکزی و جنوبی تشکیل می‌شود. زاگرس یکی از ۳۶ کانون داغ تنوع زیستی جهان است و از این نظر اهمیت بالایی دارد.
نجیمی در خصوص اهمیت زاگرس گفت: وسعت ناحیه رویشی زاگرس ۲۲ میلیون هکتار است که ۵ میلیون هکتار از آن، جنگل‌های زاگرس هستند که ۴۲ درصد از جنگل‌های کشور را تشکیل می‌دهند. بخش‌هایی از ۱۳ استان در کشور، درگیر ناحیه رویشی زاگرس هستند. ۸۰ درصد جمعیت عشایر نیز در محدوده زاگرس حضور دارند. تمام اینها، اهمیت زاگرس را نشان می‌دهند. نکته مهم‌تر این است که حدود ۴۰ درصد از منابع آبی کشور را ناحیه رویشی زاگرس تامین می‌کند.
وی سپس به عواملی که زاگرس را تهدید می‌کنند پرداخت و گفت: از تهدیداتی که زاگرس با آن‌ها دست به گریبان است تغییر کاربری اراضی، قطع درختان و بوته‌کنی است. چرای مفرط دام، فعالیت‌های توسعه‌ای از جمله جاده‌سازی و معدن‌کاوی، عدم هماهنگی بین دستگاه‌های متولی، نبود روش‌های معیشتی پایدار و اصولی، عدم آگاهی و دانش زیست‌محیطی، نبود امکانات رفاهی و عدم استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، استفاده نابجا و نادرست از اراضی شیبدار و آتش‌سوزی‌های عمدی، سایر تهدیدات پیش روی زاگرس هستند. بیشتر حریق‌های ما در کشور در ناحیه رویشی زاگرس است.
تبدیل اراضی جنگلی به زمین‌های زراعی و کشت زیر اشکوب را تهدید دیگری برای زاگرس برشمرد و افزود: یکی از دلایل آتش‌سوزی‌های ما کشت زیر اشکوب است؛ یعنی سطح زمین را در پوشش گیاهی درختی شخم می‌زنند و صیفی کاری و کشاورزی انجام می‌دهند که این باعث ایجاد آتش‌سوزی می‌شود و دامنگیر درختان بلوط می‌گردد. زیرا وقتی که برداشت می‌کنند آثار برداشت می‌ماند. منطقه نیز خشک است، بر اثر خشکسالی و بی‌احتیاطی گردشگران ممکن است آتش‌سوزی رخ دهد و چون سطحی است توسعه پیدا می‌کند.
جمع‌آوری بذر بلوط، مانع زادآوری جنگل می‌شود
مدیر کل دفتر مدیریت زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست جمع‌آوری بذر بلوط را مانع زادآوری جنگل برشمرد و توضیح داد: مردم محلی دانه‌های دوکی‌شکل را جمع‌آوری و روی آتش کباب می‌کنند و می‌خورند. بذر باعث زادآوری است و با جمع‌آوری آن، بذر از منطقه خارج می‌شود و عملاً قدرت باروری گیاه کاهش پیدا می‌کند.
وی وجود آفات و بیماری‌ها را از دیگر تهدیدات برای زاگرس دانست و بیماری زغالی بلوط را به‌عنوان یک نمونه معروف با عامل قارچی ذکر کرد و ادامه داد: وقتی شرایط محیطی دچار استرس می‌گردد؛ به طور مثال خشکسالی یا آتش‌سوزی اتفاق می‌افتد، اکوسیستم ضعیف می‌شود، مقاومت گیاه کاهش می‌یابد و توانایی لازم را برای مقابله با این آفات از دست می‌دهد.
نجیمی با اشاره به اقدامات اجرایی سازمان محیط زیست در این‌باره اعلام کرد: سازمان، در حال تدوین بسته‌ای اجرایی برای صیانت از بوم‌سازگان زاگرس است. وی توضیح داد: بخشی از قلمرو زاگرس در مناطق چهارگانه سازمان قرار می‌گیرد. حدود ۷۲ منطقه ما از کل مناطق چهارگانه با وسعتی حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار در این ناحیه رویشی قرار دارد که اهمیت بالای آن را نشان می‌دهد. بنابراین اقدامات و برنامه‌هایی را پیش‌بینی کرده که بتواند در فعالیت‌های اجرایی و حفاظتی خود همراه با رویکرد مشارکت بخش غیردولتی و مردم بتواند آن را به انجام برساند.
وی تصریح کرد: یک مورد، فعالیت‌های پایشی و گشت مراقبت است. مورد دیگر، فعالیت‌های پژوهشی مطالعاتی است که آفات، بیماری‌ها و شناسایی کریدورهای حیات وحش و بحث امکان طرح‌های حفاظتی را بررسی می‌کنند. تأمین منابع انسانی یکی دیگر از برنامه‌ها است. اینها عمده سرفصل‌های اقداماتی است که سازمان محیط زیست بنای انجام آن را دارد.
نجیمی ادامه داد: سازمان طرحی نیز ارائه داده است که اهدافی دارد؛ اهداف کلان آن، حفاظت از محیط زیست، ارتقای تنوع زیستی، احیا و بازسازی بوم‌سازگان‌ها در مناطق تخریب شده، اصلاح نظام بهره‌برداری و مدیریت و کنترل اثرات ناشی از فعالیت‌های ناپایدار، آموزش و ارتقای مشارکت مردم در مدیریت و بهره‌برداری پایدار منابع، هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف در چارچوب اسناد بالا دستی از جمله سند ملی آمایش سرزمین و تقویت نظارت و پایش بر روند فعالیت‌ها از عمده اهداف این بسته اجرایی است که ان‌شاءالله پس از تهیه به تصویب مراجع ذی‌ربط برسد.
وی تصریح کرد: چیزی در حدود سه هزار میلیارد تومان برای فعالیت‌های مذکور اعتبار دیده شده که ان‌شاءالله بتوانیم از سازمان برنامه و بودجه آن را تأمین کنیم و بتوانیم طی برنامه‌ای ۵ ساله این اقدامات را به انجام برسانیم.
نجیمی تأکید کرد: در موضوع بیماری‌ها اقداماتی بیولوژیکی و حفاظتی را در مبارزه با آفات و بیماری‌ها در نظر گرفته‌اند؛ از جمله بذرپاشی‌ها و کاشت نهال که اینها به تراکم پوشش گیاهی در منطقه کمک می‌کند. از حوزه زاگرس ۲ میلیون و ۴۰۰ هکتار داخل مناطق ما است. مدیریت سایر قسمت‌ها با سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور است. یعنی تقریباً می‌توان گفت که حدود ۸۰ درصد از این عرصه‌ها تحت مدیریت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری و شاید ۱۵ تا ۲۰ درصد آن تحت مدیریت سازمان محیط زیست است که همان ۷۲ منطقه‌ای است که اشاره کردم. به همین دلیل سازمان در موضوعات مربوط به زاگرس همکاری می‌کند.
مدیر کل دفتر مدیریت زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: بعضی دستگاه‌ها بخشی‌نگری می‌کنند و این باعث تضاد می‌شود. باید هماهنگی در حوزه زاگرس اتفاق بیفتد. در سطح دولت نیز ستاد هماهنگی به ریاست معاون اول به نام ستاد مدیریت راهبردی زاگرس داریم که هدف این ستاد افزایش هماهنگی بین دستگاه‌ها و جلوگیری از موازی کاری و اتلاف منابع است.
ارسال نظر