به گزارش ایراسین، ارزهای رمزپایه و توسعه استخراج آن در کشور یک واقعیت است. قیمت انرژی در ایران یک موقعیت رقابتی را برای تولید این ارزها فراهم کرده و نمیتوانیم از فعال اقتصادی انتظار داشته باشیم که چشم خود را به روی موقعیتها ببندد. فعال اقتصادی به طور دقیق کسی است که موقعیتها و مزیتهای رقابتی را بهتر از دیگران تشخیص داده و سریعتر به آن توجه میکند. زمانی که زمینه صادرات کالا و خدمات در کشور سخت شده و مشکلات بانکی امکان دریافت پول از طرفهای خارجی را دشوار کرده، توجه به دیگر مزیتها برای ادامه حیات ضروری است. اینکه توجه فعالان اقتصادی ایران به استخراج ارزهای رمزپایه جلب شده مثبت است و این نشان میدهد که جامعه اقتصادی، زنده و حواسجمع است. چه در تولید و چه در خدمات.
نکته مهم در این بین اینکه در سطوح بالاتر و در چارچوبهای سیاستی، باید چگونه عمل کرد تا بیشترین منافع ملی حاصل شده و البته آسیب هم نبیند؟ سوالات دیگری هم در این بین مطرح است. مزیتهای اداره کشور در دوره تحریم چیست؟ صادرات نفت، فرآوردههای پتروشیمی، فولاد، مس و آلومینیوم به دلیل قیمت پایین ارز و انرژی ارزان به صرفه است. در واقع اقتصاد ایران از مزیت انرژی ارزان برای صادرات استفاده میکند اما تلاش دولتهای تحریمکننده به صرف رساندن یا کمترین میزان ممکن رساندن صادرات این اقلام است. در این شرایط چه کار باید کرد؟
4 پیامد مثبت استخراج ارزهای رمزنگاریشده در ایران
تولید محصولی که با استفاده از مزیت انرژی ارزانقیمت مقرون به صرفه باشد و ظرفیت تعامل بینالمللی را داشته باشد، در شرایط تحریم یک فرصت است. ارزهای رمزپایه میتواند زمینه انتقال پول را در شرایطی که بانکهای ایرانی در محدودیت قرار گرفتهاند، فراهم کند. نظامات بینالمللی ایران را ظالمانه از معاملات جهانی کنار میگذارند و اجازه جابهجایی هزار یورو را هم به ما نمیدهند. تولید ارزهای رمزنگاریشده صرفا تولید یک کالا که ارزش ذاتی دارد نیست بلکه زمینه برقراری و تسهیل ارتباطات مالی و پولی را هم فراهم میکند.
باتوجه به این دو نتیجه و مزیت ارزهای رمزپایه، بهتر است دولت و مجموعه حاکمیت به این پدیده نو مثبت نگاه کند و اگر نشتی در مواردی وجود دارد، آن را با دقت و حساسیت برطرف کند. تا اطلاع ثانوی اصل استخراج ارزهای رمزپایه باتوجه به محدودیتهای صادرات کالاهایی مثل نفت، فرآوردههای پتروشیمی و غیرنفتی مثبت است به ویژه اینکه بازگشت ارز حاصل از صادرات برای طرفهای ایرانی به دشواری انجام میشود. این درحالی است که میتوان با استفاده از همین انرژی خدادادی که استفاده از آن مزیتی برای دیگر صنایع است کالایی تولید کرد که فشاری برای بازگشت ارز حاصل از صادرات آن وجود ندارد و از سوی دیگر، به هر میزانی هم که تولید کنیم، متقاضی بینالمللی دارد. در تولید ارزهای رمزپایه لحظهای نگران عدم عرضه آن در سطح بینالمللی نیستیم و انرژی که سوزاندیم، تبدیل به ارزش افزوده شده است. این در حالی است که ممکن است هر کالایی که تولید میکنیم، به دلیل فشارهای ناشی از تحریم در آینده قابل مبادله نباشد. هرچند امروز از مختصاتی برای مبادله اقلام و کالاهای ایرانی استفاده میکنیم اما ممکن است این امکان فردا وجود نداشته باشد، اما ارز رمزپایهای که تولید میکنید، همیشه قابلیت جذب و فروش را دارد.
نکته دوم، پشتوانهای است که با تولید ارزهای رمزپایه در تجارت که اکنون با هزاران گرفتاری انجام میشود، برای خود ایجاد میکنیم. ارزهای رمزپایه محملی برای پرداخت در تجارت است.
با وجود این مزیتها ممکن است خطاهایی هم در این فضا رخ دهد یا تهدیدهایی هم وجود داشته باشد. نمونههایی از این خطاها استفاده از برق مدارس و مساجد و کارخانههای متروکه برای استخراج ارز رمزپایه است اما نباید به دلیل بروز چند خطا روی همه ماجرا خط بطلان کشید. میتوان با تنظیم مقررات منطقی مسیر را مشخص و زمینه جذب سرمایه خارجی را هم فراهم کرد. آیا ما برای تولید استخراج معادن یا تولید اقلامی چون فولاد و مس به دنبال جذب سرمایه خارجی نیستیم و آیا انرژی ارزان در ایران مزیتی برای جذب سرمایهگذار خارجی نیست؟ اگر اجازه رسمی و قانونی تولید ارز رمزپایه در ایران فراهم شود، آیا سرمایهگذار خارجی برای استخراج ارز رمزپایه به ایران نمیآید؟ تا امروز هم اخباری مبنی بر حضور خارجی برای استخراج ارز رمزپایه در ایران به طور غیررسمی منتشر شده است.
بعضی درباره حضور خارجیها برای استخراج ارز رمزپایه در ایران منتقدند اما باید گفت حضور آنان مثل دیگر صنایع، در این صنعت هم برای اقتصاد پیامدهای مثبتی به همراه دارد. میتوان با طرفهای خارجی در این صنعت مشارکت کرد. در ایران محل مناسب، امنیت و انرژی ارزان وجود دارد. دریافت هزینه اجاره، هزینه انرژی، ایجاد اشتغال به دلیل شکلگیری شهرکها و محلهای استخراج ارز رمزپایه برای ارائه خدمات به آنها از دیگر پیامدهای مثبت این اقدام است. متاسفانه در مباحث اخیر که درباره ارز رمزپایه مطرح شده، رسانهها بیشتر به مدرسه و مساجد توجه کردند و فراموش کردند که خیلی پیشتر از سودجویان درمدارس و مساجد، بعضی نهادهای بالادستی به تنهایی یا در همکاری با چینیها و اوکراینیها کار را پیش بردند. واقعیت این است که تولید بیت کوین در هیچ جای جهان به اندازه ایران ارزان نیست و این را نه مزیت نسبی بلکه باید مزیت مطلق خواند.
پاسخ به یک نگرانی
نگرانی عمده از عدم پیگیری ارزهای رمزپایه و تسهیل پولشویی از دیگر انتقادها به توسعه صنعت استخراج آن در کشور است. این نگرانی در سراسر دنیا وجود دارد اما در ایران با توجه به عدم پذیرش افایتیاف تا چه اندازه میتوان آن را مانعی در استخراج ارز رمزپایه در نظر گرفت. باید باور کرد که شرایط اقتصاد کشور اورژانسی است. ما در شرایط عادی به سر نمیبریم تا ایدهآلگرایانه به پدیدهها نگاه کنیم. تحولات اقتصادی امروز ایران در هر اقتصاد دیگری جز ویرانی بر جای نمیگذاشت. مشکلات امروز اقتصاد ما جدی است و اگر هنوز روی پای خود ایستادهایم به دلیل مقاومت مداوم در برابر تحریمهای طولانیمدت است. به نظر، ما از بسیاری از مرزهای حیات در اقتصادمان عبور کردیم.
چرا بعضی مخالفت میکنند؟
مطالعه بیشتر و به روز بودن، نیاز اظهارنظر درباره همه مسائل است اما متاسفانه بخشی از مخالفتها با استناد به اطلاعات محدود انجام میشود و تنها درباره ارزهای رمزپایه رخ نداده است. هر پدیده تازهای به دلیل ایجاد گسست در روال طبیعی و روزمره مخالفانی دارد که آن را درک نمیکنند. با این حال نباید از ابهامات منطقی که توسط دلسوزان مطرح میشود، غافل بود و باید به آن توجه کرد. برای مثال درباره ارزهای رمزنگاریشده زیرساختهای لازم برای شفافیت بیشتر و مبارزه با فساد تا چه اندازه وجود دارد؟ به دلیل عدم پذیرش افایتیاف و عدم شفافیت نظام بانکی زمینههای شکلگیری فساد و پولشویی در ایران زیاد است. آسیبهای این پدیده دردناک است از این رو حاکمیت باید به این موضوع ورود کند. اما اصل موضوع استخراج ارزهای رمزنگاریشده را میتوان راهکاری برای برونرفت از گرفتاریهای موجود دید.
مگر دولتها شعار حمایت از تولیدکننده نمی دهند و تسهیلات برقرار نمیکنند؟ میتوان نصب تعداد مشخصی از دستگاههای استخراج متناسب با اندازه و میزان مصرف برق استاندارد تولیدیها را مجاز کرد. دولت میتواند بدون تحمل فشار مالی و تحمیل هزینه به بانکها زمینه حمایت از این شرکتها را فراهم کند. این اقدام میتواند زمینه تسهیل تعاملات داخلی و خارجی تولیدکننده را فراهم کند و از سوی دیگر از فشار مالی بر دولت بکاهد. اگر دولت هوشمندانه با مسئله استخراج ارزهای رمزپایه برخورد کند، همه از آن بهرهمند میشوند.
*قاچاق میکنیم؟
در شرایطی که خلأ نظارت احساس میشود، به طور حتم استخراج ارز رمزپایه میتواند معنی قاچاق برق را هم به ذهن متبادر کند. کسی با برق خانگی نمیتواند یک مزرعه ارز رمزپایه راه بیندازد. ما روی چند مورد باید کار کنیم که شامل برق صنعتی، کشاورزی و برق یارانهای خاصی مثل مساجد و مدارس است. در مورد سوم، به راحتی میتوان نظارت کافی را اعمال کرد. میزان مصرف و ساعات استفاده از برق در این اماکن در سوابق ثبت شده است و وزارت نیرو و دیگر ارگانهای مسئول به راحتی میتوانند جلوی سوءاستفاده از برق این نقاط را بگیرند و نیازی به بگیر و ببند هم وجود ندارد. اندازه مصرف در مساجد و مدارس در تمام فصول مشخص است. از سوی دیگر مساجد و مدارس تحت نظام فکری و عقیدتی اداره میشوند که نظر مراجع و خطاب در آن میتواند موثر عمل کند و میتوان با صدور حکم حرمت استفاده از برق مساجد و مدارس جلوی آسیب به اقتصاد ملی را گرفت.
اما در مورد صنعت و کشاورزی، حاکمیت بر سر دوراهی تصمیمگیری قرار گرفته است. در شرایطی که امکان صادرات نفت کاهش یافته و صادرات غیرنفتی هم به دشواری انجام میشود، تصمیم منسجم حاکمیت در راستای اقتصاد مقاومتی و توانمندسازی فعالان اقتصادی برای مقابله با مسائل تحریم، خردمندانه به نظر میرسد. دولت میتواند طی یک مصوبه جدی و حسابشده درباره استفاده از برق صنعتی و کشاورزی در زمینه استخراج ارز رمزپایه تصمیم بگیرد و با روشهای ساده و شناختهشده، جلوی هدررفت انرژی را بگیرد. دولت میتواند برای میزان انرژی که واحدهای تولیدی و کشاورزی میتوانند به تولید بیت کوین اختصاص دهند سقف تعیین کند تا از ظرفیتهای موجود در کشور به نفع اقتصاد ملی استفاده شود. با به رسمیت شناختن این فعالیت و مجاز دانستن آن در کارخانهها و کارگاهها، زمینه ایجاد ارزش افزوده برای بخش صنعت و کشاورزی فراهم میشود. در واقع با استفاده از برق صنعتی و کشاورزی میتوان یک کالای تولیدی مناسب و پرطرفدار در سطح بینالمللی تولید کرد که فاسد نمیشود و فروش آن هم تضمین شده است.
از سوی دیگر، باید توجه کرد که توسعه استخراج ارزهای رمزپایه به نوعی مقابله با توانمندی دلار در اقتصاد جهانی و ایستادگی در برابر رفتار ظالمانه نظام بانکی جهانی به ویژه بانک مرکزی ایالات متحده آمریکاست. این حرکت دقیقا در راستای منافع ملی کشور تعریف میشود.
آینده چه میشود؟
ارز رمزپایه صرفا شامل بیت کوین نمیشود. صدها نمونه از ارزهای رمزنگاریشده وجود دارد و به طور کلی استفاده از مکانیزم بلاکچین محل گفتوگوی ماست. امیدواریم توسعه درک عمومی نسبت به این پدیده نو زمینه استفاده هوشمندانه ایران از این فرصت را فراهم کند و در آینده ایران ارزهای رمزنگاریشده خود را داشته باشد. مرحله بعدی کار ما در ایران این است که مکانیزم پیچیده و غیرقابل نفوذ تولید ارزهای رمزنگاریشده در کشور را دنبال کنیم تا جایی که منافع ملی کشورمان تامین شود. ما یک اقتصاد شفاف، بینقص و دارای یک نظام بانکی روشن و مراعاتکننده همه قوانین شفاف در عرصه فعالیتهای اقتصادی نبوده و نیستیم بنابراین توسعه استخراج ارزهای رمزنگاریشده برای ما یک تهدید ویرانگر نیست و البته فرصت هم هست. اقتصاد ایران با سطح بالایی از آلودگی زندگی کرده و به آن خو گرفته است. نظام اقتصادی کشور با این میزان عدم شفافیت چرخیده و اکنون خرده گرفتن به استخراج ارزهای رمزنگاریشده به این دلیل بی معنا به نظر میرسد. با توجه به محدودیتهای پیش روی اقتصاد ایران در فضای بینالمللی استخراج ارزهای رمزنگاریشده در کوتاه زمان تهدید که نه، فرصت هم هست اما نمیدانیم که این فرصت تا چه زمانی به طول میانجامد.
ارسال نظر