به گزارش ایراسین و به نقل از جهان صنعت، پلی‌وینیل‌کلراید (PVC) به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین پلاستیک‌های تولید شده توسط انسان جایگاه سوم را در جهان پس‌از پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن درمیان پلیمرهای مصنوعی به‌خود اختصاص داده است. در عرصه داخلی صنعت PVC ایران سهم قابل‌توجهی معادل ۱۰ درصد از کل بازار پلیمر کشور را در اختیار دارد. آمارها حاکی از آن است که این صنعت در سال ۱۴۰۳ با جهش ۱۳ درصدی به تولید ۶۲۴ هزارتن محصول نهایی دست یافت که بخش اعظم آن یعنی ۸۴ درصد از طریق سازوکار بورس کالا به بازار عرضه شده است؛ با این وجود چالش‌های جدی در مسیر توسعه این صنعت وجود دارد.

درحال‌حاضر به‌دلیل اعمال عوارض و مالیات‌های سنگین فعالیت صادراتی محصولات PVC به‌شدت محدود شده است. این محدودیت نه‌تنها موجب ازدست‌رفتن بازارهای بین‌المللی و فرصت‌های کسب درآمد ارزی برای پتروشیمی‌های تولیدکننده شده بلکه تداوم این وضعیت زیان‌های قابل‌توجهی را به کل زنجیره ارزش و اقتصاد ملی تحمیل خواهد کرد.

بنابراین اصلاح ساختار عوارض صادراتی و لحاظ‌کردن رویکردی مبتنی بر زمان امری ضروری است تا صادرات این محصولات تسهیل و احیا شود. شایان ذکر است که روند تولید شرکت‌های فعال در این صنعت در یک‌سال اخیر نزولی بوده و این کاهش تولید که نشان‌دهنده رشد واقعی نیست به وضوح نشان می‌دهد که عدم همسویی نرخ فروش داخلی با نرخ دلار صادراتی ممکن است سودآوری و وضعیت کلی این گروه بورسی را به‌سمت افول سوق دهد.

نقد شوندگی مطلوب شغدیر در بورس

پتروشیمی غدیر با نماد شغدیر یکی از بازیگران مهم صنعت پتروشیمی در ایران است که در زمینه تولید محصولاتی چون PVC فعالیت دارد، سهام شرکت پتروشیمی غدیر با نماد شغدیر در بازار بورس دارای ارزش بازاری معادل ۵ هزار و۸۶۶ میلیارد تومان بوده و ارزش معاملات آن در حدود ۱/‌۱۷ میلیارد تومان برآورد شده است. باتوجه به نسبت ارزش‌به‌تراکنش (NVT) برابر با ۳۴۳و احد نقد شوندگی سهام این شرکت در سطح مطلوبی قرار دارد.

از قله درآمد تا دره سود

بررسی‌های مالی نشان می‌دهد که باوجود رشد عملیاتی در درآمد فروش سودآوری خالص غدیر در سال‌مالی ۱۴۰۳ با کاهش روبه‌رو بوده که این روند نزولی زنگ خطری جدی برای وضعیت تولید و سلامت مالی این شرکت بزرگ و صنعت PVC کشور محسوب می‌شود.

عملکرد عملیاتی شرکت، اما نشان‌دهنده رشد درآمد است؛ به‌طوری‌که درآمد عملیاتی ناشی از فروش از ۳ هزار و۹۰۰ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۳ با افزایش ۳۳ درصدی به رقم ۵ هزار و۱۹۴ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۴ دست یافته است.

باوجود رشد درآمد سود خالص غدیر در سال‌مالی ۱۴۰۳ تنها ۲۱۶ میلیارد تومان بوده که نشان‌دهنده کاهش ۷۸ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ است. این کاهش سودآوری یک تولیدکننده بزرگ PVC در بورس کشور زنگ خطری جدی برای کل زنجیره تولید این محصول پتروشیمی محسوب می‌شود. علاوه‌براین نشانه‌های دیگری از لزوم اصلاح در ساختار شرکت دیده می‌شود؛ به‌ویژه کاهش ۴۳ درصدی در ارزش ویژه که از هزار و۲۴۷ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ به ۷۰۶ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ رسیده و بیانگر ضعیف‌شدن بیشتر بنیان مالی شرکت است. بااین‌حال باید در انتظار گزارش‌های سال‌مالی ۱۴۰۴ بود تا بتوان تغییر نگرش و بهبود ساختار را در شرکت مورد بررسی قرار داد.

تلاش پتروشیمی آبادان برای کاهش زیان

شرکت پتروشیمی آبادان با نماد معاملاتی شپترو در صنعت PVC بورس فعال است و درحال‌حاضر با ارزش بازاری هزار و۵۹۸ میلیارد تومان و ارزش معاملات ۶/۹ میلیارد تومان در بازار حضور دارد؛ از منظر نقد شوندگی شاخص NVT سهام این شرکت ۱۶۶و احد بوده که نشان‌دهنده گردش و دسترسی نسبتاً بالایی به سهام شرکت در بازار است.

بااین‌وجود عملکرد فروش شرکت در ۹ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳ اندکی ضعیف بوده و فروش آن با ۱۴ درصد کاهش از ۳۴۸ میلیارد تومان به ۳۰۰ میلیارد تومان رسیده و این کاهش درآمد حاکی از آن است که شرکت در تطبیق درآمد خود با تورم و مدیریت ریسک‌های جاری بازار عملکرد مطلوبی نداشته و در رشد درآمدی مطابق با شرایط اقتصادی موفق نبوده است.

وضعیت سودآوری پتروشیمی آبادان نیازمند توجه جدی است زیرا این شرکت در سال‌مالی ۱۴۰۳ موفق‌به ثبت زیان خالص هزار و۲۰۰ میلیارد تومان شده است. با وجود این زیان‌دهی قابل‌توجه که تنها یک‌درصد نسبت‌به سال قبل کاهش یافته شرکت نتوانسته است سیگنال‌های مثبتی مبنی بر خروج از زیان‌دهی ارائه دهد.

جهش ارزش ویژه شپترو

با این حال در ساختار سرمایه شرکت یک نکته مثبت مشاهده می‌شود: خلاف زیان‌دهی عملیاتی ارزش ویژه شرکت با رشد قابل‌توجه ۷۸ درصدی از ۲ هزار و۳۳۵ میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۲ به ۴ هزار و۱۶۷ میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۳ رسیده و این افزایش چشمگیر در ارزش ویژه نشان‌دهنده افزایش سرمایه یا تجمیع اندوخته‌هایی است که می‌تواند نشانه‌ای از تلاش برای تقویت بنیان مالی شرکت در آینده باشد هرچند که سودآوری همچنان یک‌چالش اساسی باقی است.

پتروشیمی اروند، بازیگر قدرتمند جدید

شرکت پتروشیمی اروند که به‌تازگی وارد بورس شده یکی از بازیگران جدید صنعت PVC محسوب می‌شود. سهام پتروشیمی اروند درحال‌حاضر ۵۲ هزار و۱۲۸ میلیارد تومان ارزش بازار و ۴۶۳ میلیارد تومان ارزش معاملات دارد که نسبت ارزش به تراکنش آن را به ۱۱۳ و احد رسانده است. براساس این ارقام سهام این شرکت فعلاً فول نقدشونده تلقی می‌شود و سفارشات خرید و فروش با عمق زیادی در سامانه معاملاتی قرار می‌گیرند که این ویژگی نشان‌دهنده نقد شوندگی بالا و پتانسیل جذب حجم زیادی از نقدینگی در بازار است.

عملکرد مالی شرکت پتروشیمی اروند نشان‌دهنده یک‌روند رشد قوی در بخش درآمد و سودآوری است. جمع درآمدهای عملیاتی این شرکت با ۵۹ درصد افزایش از ۱۶ هزار و۶۵۴ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۳ به ۲۶ هزار و۴۵۹ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۴ رسیده است که این نرخ رشد فروش وضعیت درآمدزایی مطلوب شرکت را تأیید می‌کند.

پتروشیمی اروند توانسته در سال‌مالی ۱۴۰۳ سود خالصی معادل ۶‌هزار و۸۷۵ میلیارد تومان محقق کند که نسبت‌به سال قبل ۴۹ درصد افزایش یافته و نویدبخش بهبود مستمر سودآوری است. علاوه بر این ساختار مالی شرکت نیز تقویت شده است. ارزش ویژه پتروشیمی اروند با ۳۴ درصد رشد از ۷‌هزار و۸۳۲ میلیارد تومان در سال‌مالی ۱۴۰۲ به ۱۰ هزار و۵۰۸ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته که این میزان رشد در ارزش ویژه برای یک‌پتروشیمی فعال در تولید محصولات کلیدی نظیر PVC بسیار امیدوارکننده ارزیابی می‌شود.