به گزارش خبرنگار ایراسین، در نبود مدیریت پسماند و عدم فرهنگ سازی برای کاهش مصرف پلاستیک در حال حاضر سواحل دریای خزر، خلیج فارس و جنگل های شمال کشور به عنوان اکوسیستم ها و زیستگاه های ارزشمند کشور به محل انباشت زباله‌های پلاستیکی تبدیل شده و حیات وحش، تنوع زیستی و معیشت جوامع محلی را در این مناطق با تهدید جدی روبه رو کرده است.

تولید زباله های پلاستیکی نه تنها در ایران بلکه در جهان به یک چالش زیست محیطی تبدیل شده است، از این رو اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست(UNEP) پیام محوری روز جهانی محیط زیست امسال پنجم ژوئن (۲۰۲۵) مصادف با ۱۵ خرداد ۱۴۰۴ را پایان دادن به آلودگی پلاستیک ( Ending plastic pollution ) تعیین کرده است که با هشتک #Beatplasticpollution دنبال می‌شود.

نشت سالانه ۲۰ میلیون تن زباله پلاستیکی به محیط زیست

هرساله بیش از ۴۶۰ میلیون تن پلاستیک در جهان تولید می‌شود که از این میزان حدود ۲۲۰ میلیون تن به زباله تبدیل شده و نزدیک به ۲۰ میلیون تن به محیط زیست از جمله اقیانوس‌ها و رودخانه‌ها، نشت می‌کند. آلودگی که حیات وحش و اکوسیستم‌ها را تخریب کرده و با تبدیل شدن به میکروپلاستیک وارد زنجیره غذایی انسان می‌شود.

آلودگی پلاستیکی نه تنها تهدیدی برای محیط زیست طبیعی بلکه یکی از تهدیدات جدی برای محیط زیست انسانی و سلامت انسان‌ها در سراسر جهان تبدیل شده است. پلاستیک‌ها به‌ویژه میکروپلاستیک‌ها (ذرات کوچک‌تر از ۵ میلی‌متر) از طریق نشت آب و خاک وارد زنجیره غذایی انسان ها شده اند.

در حال حاضر میکروپلاستیک‌ها در آب آشامیدنی، هوا و خاک کشاورزی یافت می شوند که نشان‌دهنده گستردگی این آلودگی در محیط زیست است. به گونه ای که هر فرد به‌طور متوسط سالانه ممکن است هزاران ذره میکروپلاستیک را از طریق غذا، آب و تنفس وارد بدن خود کند. موضوعی که نگرانی‌های جدی را برای سلامت عمومی در جهان ایجاد کرده است.

بازیافت تنها ۵ تا ۱۰ درصد زباله های پلاستیکی در ایران

سالانه حدود ۴ میلیون تن پسماند پلاستیکی در ایران تولید می شود که بخش عمده آن شامل کیسه‌های پلاستیکی و بطری‌های یکبار مصرف است و تنها ۵ تا ۱۰ درصد این زباله‌ها بازیافت می‌شود و بیش از ۷۵ درصد به روش‌های غیربهداشتی دفن شده یا در طبیعت رها می‌شود.

زباله های که سبب آلودگی آب و خاک شده و محیط زیست شده و کشور را با تهدید جدی روبه رو کرده است. این وضعیت نه تنها تنوع زیستی را به خطر انداخته است، بلکه صنعت گردشگری و اقتصاد محلی را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

بحرانی که آموزش و فرهنگ‌سازی می تواند نقشی محوری در آن داشته باشد. چرا که تغییر رفتار مصرف‌کنندگان و افزایش آگاهی عمومی می‌تواند از مبدا تولید زباله‌های پلاستیکی را کاهش و مدیریت پسماند را بهبود بخشد. فقط کافی است از امروز در همراهی با شعار امسال اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست در پایان دادن به آلودگی پلاستیک، استفاده از پلاستیک را در زندگی رومزه خود به حداقل ممکن کاهش دهیم. اقداماتی که نیاز به سرمایه گذاری و برنامه ریزی دولت ندارد و بدون هزینه کرد هر شهروند می تواند در حل این بحران نقش موثر و تاثیر گذاری ایفا کند.