پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، در ادبیات توسعه، سال‌هاست از واژه‌هایی چون «مناطق صنعتی» و «شهرهای کارگری» استفاده می‌کنیم، اما در عمل کمتر جایی دیده‌ایم که صنعت و زندگی به معنای واقعی در هم تنیده شوند. شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان دقیقاً در همین نقطه ایستاده؛ جایی که تولید فولاد، تنها یک مأموریت صنعتی نیست، بلکه آغازگر شکل‌گیری یک زیستگاه انسانی کامل است.

مسیر آغاز این تغییر در سال ۱۳۹۹ رقم خورد، زمانی که با تأسیس تعاونی مسکن فولاد سنگان، پیگیری‌ها برای دریافت زمین وارد فاز جدی شد. به‌جای روش‌های معمول و پراکنده، راهبردی انتخاب شد که هم‌زمان نیاز به مسکن، توسعه شهری و رفاه اجتماعی را پیش ببرد: ایجاد «صنعت‌شهر» سنگان. این تصمیم نیازمند الحاق گسترده زمین به محدوده شهری بود؛ اتفاقی که با ۹۰۰ هکتار الحاق، بستر لازم برای یک توسعه کم‌نظیر را فراهم ساخت.

در ادامه، ۱۴۰ هکتار به‌طور اختصاصی برای کارکنان آماده‌سازی شد؛ عملیاتی که از اردیبهشت تا شهریور ۱۴۰۳ در یکی از سریع‌ترین پروژه‌های عمرانی منطقه به پایان رسید. نکته مهم این بود که جز آماده‌سازی زمین، به مسائل زیست‌محیطی و ایمنی نیز توجه شد؛ از جمله ساماندهی رودخانه‌ای که از وسط شهرک عبور می‌کند و اکنون با پیشرفت ۸۰ درصدی، می‌تواند به محور زیبایی، تفریح و امنیت بدل شود.

در مرداد ۱۴۰۴، قرعه‌کشی زمین‌ها میان بیش از یک‌هزار و ۲۰۰ واجد شرایط برگزار و مسیر خانه‌دار شدن کارکنان روشن‌تر شد. هزینه بیش از ۳۰۰ میلیارد تومانی آماده‌سازی و توافقات انجام‌شده با سازمان ملی زمین و مسکن نشان می‌دهد که این پروژه صرفاً یک تعاونی مستقل نیست؛ بلکه نتیجه هماهنگی دقیق میان صنعت، دولت و جامعه محلی است.

آنچه شهرک فولاد سنگان را از تجربه‌های مشابه متمایز می‌کند، نگاه یکپارچه به آینده است. اینجا تنها قرار نیست مجموعه‌ای از بلوک‌های مسکونی ساخته شود؛ اقامتگاه‌های کارمندی، ورزشگاه‌های چندمنظوره، ۲۱ هزار متر فضای فرهنگی و آموزشی، و خدمات شهری کامل، همه بخشی از نقشه راهی هستند که از ابتدا دیده شده‌است. حتی مدیریت متمرکز ساخت واحدها، برای همگام‌سازی مراحل اخذ وام، صدور پروانه و اجرای طرح‌ها پیش‌بینی شده است.

این مدل توسعه، فراتر از یک پروژه مسکونی، پیام مهمی برای صنعت ایران دارد: کارخانه‌ها و معادن، اگر همزمان با تولید، به زیست‌بوم انسانی پیرامون خود بیندیشند، نه‌تنها بهره‌وری و وفاداری نیروی کار را افزایش می‌دهند، بلکه می‌توانند یک منطقه را به‌طور کامل متحول کنند.

شهرک فولاد سنگان امروز یک داستان در حال روایت است؛ داستانی که از دل کوره‌های فولاد، شهری زنده، امن و پویا را بیرون می‌آورد و معنای «صنعت‌شهر» را از شعار به تجربه ملموس بدل می‌کند. این طرح می‌تواند الگوی الهام‌بخشی باشد برای صنایع دیگر؛ الگویی که ثابت می‌کند توسعه متوازن، وقتی صنعت و جامعه دوشادوش هم راه بروند، نه‌فقط ممکن است، بلکه می‌تواند آینده‌ای پایدار و انسانی را بسازد.

رهام عباسی

مدیر پروژه مسکن کارکنان فولاد سنگان