سیدرضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران در گفتگو با ایراسین گفت: خوشبختانه سطح زیرکشت و انواع محصول سیب درختی ایران به‌گونه‌ای است که می‌توانیم در بازارهای بین‌المللی رقابت قابل توجهی داشته باشیم.

نورانی در ادامه افزود: آمارهایی که در اختیار داریم نشان می‌دهد در سراسر ایران تقریبا 3 میلیون تن انواع سیب درختی تولید می‌شود که از این میزان بخش عمده‌ای به صورت تازه‌خوری و برای صادرات است و سهم کوچکی در صنایع تبدیلی به ارزش افزوده تبدیل می‌شود.

وی تاکید کرد: تا سال 98 سهم صادراتی سیب درختی از ایران نزدیک به یک سوم از کل تولید بوده و امسال هم چیزی در همین محدوده احتمال صادرات داریم علی‌رغم اینکه کاهش سی درصدی در تولید ثبت شده است، اما مشکلاتی هم اکنون باعث تهدید آینده سیب صادراتی ایران در بازارهای بین‌المللی شده است.

به گفته وی سوء مدیریت‌های موجود و همچنین نبود سیاست‌های دقیق صادراتی درباره این محصول خاص کشاورزی نگرانی عمده تولید کنندگان شده است و می‌تواند مشکلاتی برای جایگاه تولیدی ایران در این محصول باشد.

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران معتقد است سیاست‌های مقطعی و همچنین بی‌توجهی به نیاز بازارهای هدف در بخش‌های مختلف صادراتی از جمله صادرات سیب درختی عواملی هستند که سالانه به اقتصاد کشاورزان ضربه زده و در نهایت می‌تواند منجر به کاهش تولید و از دست رفتن مزیت صادراتی باشد.

نورانی همچنین به خبرنگار ایراسین گفت: نبود همین سیاست‌ها باعث شده تا بخش عمده‌ای از محصولات ایران به صورت تازه‌خوری و سنتی بکار گرفته شود و خبری از تولید و استفاده صنعتی از سیب نیست؛ از این رو می‌بینیم سالانه باغداران در برخی از نقاط ایران زیان کرده و خریداری برای بارشان نداریم.

به گفته وی کمبود صنایع تبدیلی و توجه بیش‌از حد به تولید سنتی و محصولات تازه‌خوری دلیلی است که اکنون می‌بینیم صادرات سیب آنطور که شایسته بازار داخلی کشورمان است ثبت نشده صادرات غیربرنامه‌ریزی شده منافع بالایی برای دیگران ایجاد می‌کند.

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران درپاسخ به حضور دلال‌های خارجی در باغ‌های ایران تاکید کرد: اخباری در این زمینه مطرح شده است اما این اتفاق به تنهایی معضل نیست بلکه می‌توان از آن به خوبی استفاده کرد چون فرصتی برای صادرات محصولات ایرانی در بازارهای خارجی ایجاد می‌شود.

ورود دلال‌های خارجی نشانه ضعف ماست

نورانی معتقد است اگر اتحادیه‌ها و تعاونی‌هایی در میان تولیدکنندگان ایجاد شود فعالیت دلال‌های خارجی در میان باغ‌ها کاهش یافته و منافع اقتصادی بیشتری برای تولید کنندگان ایجاد می‌شود درحالی که اکنون می‌بینیم نابسامانی‌های موجود تولیدکنندگان را گرفتار کرده و همین احتمالا فرصتی برای سودجویی دیگران است.

نورانی اظهار کرد: اگر بپذیریم که ورود دلال‌های خارجی به باغ‌های ایرانی زیاد شده نباید به این نکته واکنش غیرمنطقی نشان دهیم بلکه باید علت ورود این افراد را بررسی و مشکل را برطرف کنیم که اصلی‌ترین مشکل بی‌توجهی به معیشت باغداران و نبود بخش تخصصی صادرات است.

وی تاکید کرد: نبود بخش تخصصی صادرات در غالب تعاونی‌ها امروز دو زیان عمده به بخش کشاورزی ایران وارد کرده که یکی هنگام صادرات در خاک ایران است و دیگری در بازارهای هدف به‌صورتی که در ایران قیمت محصول به همین دلیل افزایش می‌یابد درحالی که عرضه‌کنندگان زیاد در بازارهای بین‌المللی که عمدتا کشورهای همسایه ما هستند رقابت منفی ایجاد می‌کند قیمت‌ها را نزولی می‌کند.

نورانی درباره صادرات محصولات کشاورزی به خبرنگار ما گفت: مسئولان برای محصولات کشاورزی به صورت تخصصی باید استراتژی صادراتی داشته باشند و با استفاده از آمارهای دقیق بگونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که علاوه بر تامین نیازهای داخلی بازارهای بین‌المللی را هم تامین کنیم، یا اینکه مازاد محصول را صادر کنیم و به جای آن محصول مورد نیاز وارد کنیم.

به گفته نورانی متاسفانه بی‌توجهی به این مهم که باید استراتژی تخصصی برای محصولات داشته باشیم باعث شده تا در بسیاری از موارد بیشتر از آنچه منافع دریافت کنیم به طرفین خارجی امتیاز داده‌ایم. به عنوان مثال می‌توانیم مازاد سیب را صادر کنیم و به جای آن موز و سایر اقلامی که تولید نداریم را وارد کنیم، درحالی که اکنون طرفین خارجی تاکید دارند مثل پرتقال و نارنگی بجای سیب ایران بدهند.

الزام به توسعه تولید صنعتی

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران تصریح کرد: نکته دیگر این است که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی می‌توانند در بخش توسعه‌ای باغ‌ها بگونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که سهم تولید محصول صنعتی رشد داشته باشد چون در بخش تولید سنتی و تامین تازه‌خوری اکنون تولیدات منطقی و قابل توجهی داریم و کمبود تولید صنعتی باعث شده تا بعضا کشاورزان مجبور به فروش محصول درجه یک خود را جهت جلوگیری از فساد با قیمت تولیدات صنعتی در اختیار کارخانه‌های فرآوری قرار دهند.

نورانی معتقد است افزایش سطح تولید محصولات صنعتی می‌تواند ارزش افزوده بالاتری برای ایران به ارمغان آورد چون درصورت تکمیل صنایع تبدیلی و فرآوری می‌توانیم بازگشت ارز بالایی در صادرات غیرنفتی کشورمان ثبت کنیم. به عنوان مثال صادرات یک گالن کنسانتره سیب ارزش افزوده‌ای بعضا تا 10 برابر صادرات سیب تازه دارد.

وی همچنین با اشاره به موضوع دریافت مالیات از کشاورزان نیز به خبرنگار ما گفت: بعضا مواردی از سوی مسئولان مطرح می‌شود که جای تعجب دارد، به این دلیل که اصولا این سیاست‌ها در راستای تقویت تولید و تشویق به سرمایه‌گذاری نیست.

به گفته نورانی بخش کشاورزی در تمام کشورها به عنوان یکی از بخش‌های استراتژیک با استفاده از ابزارهای حمایتی متفاوت در بالاترین سطوح از سوی دولت‌ها حمایت می‌شود اما در ایران می‌بینیم بدون اینکه توجه به امتیازات گسترش و توسعه کشاورزی داشته باشیم مواردی مطرح می‌شود که اصولا جای تعجب دارد.

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران در پایان تصریح کرد: ضعف اصلی در بخش کشاورزی ایران بی‌توجهی به صنایع تبدیلی، تکمیلی و فرآوری درکنار عدم تولید محصولات صنعتی است که باید با درنظر گرفتن رشد بازار غذا در جهان برای آنها برنامه‌ریزی‌های هدفمندی داشته باشیم.