به گزارش خبرنگار ایراسین، بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، تغییرات آب و هوایی می‌تواند منجر به افزایش تعداد مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا شود که حتی در بین سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰ صدها هزار نفر بر اثر آلودگی هوا فوت شدند. حال برای مبارزه با این خطر جهانی، شهرهای سراسر جهان با فناوری‌ها و ابتکارات شهرهای هوشمند برای کاهش آلودگی هوا پیش قدم شدند که استفاده از خودروهای برقی، سوخت هیدروژنی، دوچرخه‌های برقی اجاره‌ای از جمله راه‌کارهای عمده و رایج در بین کشورهای آلوده است.

سایت الجزایر نیز اعلام کرده که بار فزاینده هوای خطرناک بر سلامت را نشان می دهد، افزایش آلودگی هوا می‌تواند امید به زندگی را در جنوب آسیا، یکی از آلوده ترین مناطق جهان، بیش از پنج سال کاهش دهد.

آلوده‌ترین مناطق در جنوب آسیا و پیروزی چین در جنگ آلودگی

موسسه سیاست انرژی دانشگاه شیکاگو (EPIC) در جدیدترین گزارش خود گفته است که این منطقه آلوده‌ترین کشورهای جهان مانند بنگلادش، هند، نپال و پاکستان را در بر می‌گیرد و البته در این میان چین چهارسالگی ‌موفقیت‌آمیز«جنگ علیه آلودگی» را جشن گرفته و یک تحلیل جدید با استفاده از داده‌های بیش از ۲۰۰ ناظر دولتی در سراسر کشور نشان می‌دهد که آلودگی هوا در مناطق پرجمعیت چین کاهش یافته است.

پژوهشگران معتقدند که چین در حال پیروزی در جنگ خود علیه آلودگی است. با پیروزی در این جنگ، چین در صورت تداوم این پیشرفت‌ها، شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در سلامت کلی مردمش از جمله طول عمر بیشتر خواهد بود.

چین اقدامات تهاجمی و در برخی موارد فوق‌العاده برای کاهش آلودگی خود در یک بازه زمانی نسبتاً کوتاه اتخاذ کرده است؛ از ممنوعیت نیروگاه‌های جدید زغال‌سنگ در آلوده‌ترین مناطق گرفته تا حذف فیزیکی دیگ‌های زغال سنگی که برای گرمایش زمستانی از بسیاری از خانه‌ها استفاده می‌شوند.

در واقع فرصت بزرگی برای تسهیل رشد سریع اقتصادی مستمر و دستیابی به کاهش بیشتر آلودگی با پذیرش رویکردهای مبتنی بر بازار برپایه مقررات، مانند مالیات‌های آلودگی و بازارهای محدود و تجارت برای آلودگی وجود دارد.

سیستم نوآوری فناوری سبز برای مقابله با آلودگی هوا

از سویی دیگر رویترز مدعی شده است که چین به دنبال فناوری پیشرفته برای حل چالش‌های پیچیده زیست‌محیطی خود و استفاده از نوآوری‌ها در سطح کلان، بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی برای مقابله با آلودگی و تغییرات آب و هوایی است.

دولت چین اعلام کرد که فناوری‌های فعلی به اندازه کافی کارآمد نیستند که نیازهای بلندمدت کشور را تامین کنند از این رو یک «سیستم نوآوری فناوری سبز» را در دوره ۲۰۲۱-۲۰۲۵ برای مقابله با آلودگی هوا، خاک و آب‌های زیرزمینی، کاهش زباله و حفاظت از اکوسیستم ایجاد خواهد کرد.

این سیستم توسط مشوق‌های مالیاتی و بانک‌های فناوری سبز پشتیبانی می‌شود و چین همچنین شرکت‌ها و موسسات مالی را تشویق می‌کند تا از فناوری‌های نوآورانه سبز حمایت بیشتری کنند. این طرح جدید به بزرگترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای جهان و رسیدن به انتشارصفر کربن تا سال ۲۰۶۰ طراحی شده است.

این طرح فناوری پیشرفته چند روز قبل از آغاز دور جدید مذاکرات جهانی آب و هوا در مصر رونمایی شد و انتظار می‌رود نمایندگان چین بر متقاعد کردن کشورهای صنعتی در راستای تأمین بودجه سالانه ۱۰۰ میلیارد دلاری برای کمک به کشورهای نیازمند برای سازگاری با افزایش دما تمرکز کنند.

علاوه بر این طرح در واقع علم و فناوری را به طور سیستماتیک برای حل طیف گسترده‌ای از مشکلات زیست محیطی، بهبود توانایی ارزیابی تأثیر افزایش دما در مناطق آسیب پذیر و نظارت بر منابع جدید آلودگی، مواد شیمیایی مضر و باکتری‌های مقاوم به دارو در دستور کار دارد. همچنین بر تعهد خود به فناوری جذب، استفاده و ذخیره کربن (CCUS) برای جلوگیری از ورود گازهای گلخانه‌ای به جو تاکید دارد.

دولت چین همچنین از تحقیقات در زمینه «فناوری‌های کربن زدایی عمیق» در بخش‌های مختلف صنعتی از جمله فولاد، سیمان، انرژی حرارتی و کشاورزی حمایت خواهد کرد.

این طرح که توسط وزارت علوم و فناوری و سایر ادارات دولتی منتشر شده است، همچنین خواستار همکاری بیشتر بین‌المللی در زمینه آب و هوا و محیط زیست از جمله با ایالات متحده شده است.

رصد ماهواره‌ای آلایندگی‌ها در پایتخت کره جنوبی

با توجه به همه‌گیری معضل آلودگی هوا در کلان‌شهرها، سئول، پایتخت کره جنوبی نیز تنها به زوج وفرد کردن تردد خودروها و یا تعطیلی مدارس مانند ایران بسنده نکرده و از کارزاری خلاقانه و استفاده از ربات بهره‌برده است.

وظیفه این ربات‌ها رصد کیفیت هوا در حوالی مجتمع‌های صنعتی است. به این ترتیب، مجتمع‌های صنعتی که آلایندگی بسیاری دارند، زودتر شناسایی می‌شوند و برای مقابله با آلایندگی آن‌ها اقدام می‌شود. رصدهای ماهواره‌ای هم در کنار ربات‌ها انجام می‌شود و همه این‌ها نشان داده عمده آلودگی هوا در سئول ناشی از چند تاسیسات برقی است که در آن‌ها زغال‌سنگ سوزانده می‌شود.

به همین خاطر دولت این کشور با ترفندهای مختلف سعی دارد میزان آلایندگی این تاسیسات را به حداقل برساند. اصلی‌ترین اقدام هم تغییر سوخت از زغال‌سنگ به سوخت‌های پاک‌تر مثل گاز بوده ‌است. نصب توربین و حبس دی‌اکسید کربن با روش‌های مدرن هم از دیگر اقداماتی بود که دولت این کشور در دستور کار خود قرار داد.

یکی از خلاقانه‌ترین اقدامات کره‌ای‌ها ایجاد نخستین «جاده جنگل بادی» در سئول است. به این معنا که درختان به شکلی متراکم در کنار هم و در نزدیکی رودخانه‌ها و جاده‌ها کاشته می‌شوند، طوریکه کانال بادی ایجاد کنند و باد را به مرکز شهر بفرستند. به این ترتیب، با این ترفند، هوای مرکز شهر سئول با باد شسته می‌شود. درحالی‌که پیش از آن، اقداماتی مانند بارندگی‌های مصنوعی به عنوان راه‌کار دیده می‌شوند، اکنون ایجاد باد در اولویت قرار گرفته و به شکلی کم‌هزینه، در درازمدت، هوای شهر را به شکلی پایدار پاک نگه می‌دارد. به‌علاوه، از این طریق، فضای سبز هم توسعه پیدا می‌کند که خودش به بهبود کیفیت هوا کمک خواهد کرد.

آمریکا، پیشرو در طرح‌های انرژی‌ تجدیدپذیر

آمریکا جزو موفق‌ترین کشورها در اجرای طرح‌های مرتبط با انرژی تجدیدپذیر است و بیشترین سرمایه‌گذاری‌ها را در این زمینه انجام داده. درواقع این کشور به عنوان متعهدترین کشور در امر انرژی‌های تجدیدپذیر شناخته می‌شود. شهر نیویورک با ساختمان‌های بلند و آسمان‌خراش‌هایش شناخته می‌شود. این شهر به‌سادگی مستعد آلودگی هواست. اما طرح‌های شهردارهای نیویورک، توانسته این شهر را از آلودگی نجات دهد. تاسیسات خورشیدی و مزرعه‌های بادی با سرمایه‌گذاری‌های کلان بخش خصوصی و حمایت‌های دولتی، برق مورد نیاز بسیاری از خانه‌ها و ساختمان‌ها را در نیویورک تامین می‌کنند.

تا دو دهه پیش، وسایل نقلیه و خودروها جزو اصلی‌ترین آلاینده‌ها در شهر نیویورک محسوب می‌شدند. به همین خاطر نهادهای مختلف دولتی دست به دست هم دادند و فکری برای این قضیه کردند. راه‌کار اول، نوسازی ناوگان شهرداری بود. شهرداری فرصت کمی داشت تا تمامی وسایل نقلیه‌اش را تغییر دهد و از طریق نوسازی آن‌ها، میزان آلایندگی‌شان را کم کند. قدم دوم، تغییر در سوخت بود که به شکل‌های مختلف اجرا شد. از یک طرف، سوخت‌ها پاک‌تر شدند و از طرف دیگر، خودروها به سمت هیبریدی شدن حرکت کردند، تا جایی که اکنون خودروهای هیبریدی کاملا مرسوم هستند. همه این‌ها به مهار ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرونِ موجود در هوای نیویورک کمک کرده‌ است.

کنترل آلودگی هوا با هوش مصنوعی

در حال حاضر گستردگی فناوری هوش مصنوعی در همه ابعاد زندگی انسان باعث شده که در صدر فناوری‌ها قرار گیرند و به عنوان یک ابزار قدرتمند در کاهش آلودگی هوا نیز به کارگرفته شوند. در واقع هوش مصنوعی قادر است حجم زیادی از داده‌ها را تجزیه و تحلیل و سطح آلودگی هوا را پیش‌بینی کند، همچنین می‌تواند با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های آب و هوا سطح آلودگی را گزارش دهد؛ این اطلاعات برای انجام دادن اقدامات پیشگیرانه یا محدود کردن فعالیت‌های صنعتی مؤثر واقع شود، علاوه بر این، هوش مصنوعی واحدهای صنعتی یا مناطقی در شهر که سهم نسبتاً بیشتری در افزایش آلودگی هوا دارد را شناسایی می‌کند.

از این رو بسیاری از کشورها به کمک هوش مصنوعی توانسته‌اند حجم زیادی از آلودگی هوا را کنترل کنند که خوشبختانه در این راستا ایران نیز پیش قدم شده است.

رسوب دهنده‌های الکترواستاتیک با فناوری نانو

برای حذف ذرات از آلاینده‌های صنعتی، رسوب‌دهنده‌های الکترواستاتیک مدتی است که مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، پیشرفت‌های فعلی در فناوری نانو باعث افزایش کارایی این دستگاه‌ها می‌شود. رسوب‌دهنده‌های الکترواستاتیک می‌توانند با پوشش دادن صفحات جمع‌آوری با مواد نانو مانند نانولوله‌های کربنی، ذرات ریز و آلاینده‌ها را با کارایی بیشتری جذب کنند. کاهش ذرات ریز (PM۲.۵)، یکی از دلایل اصلی مشکلات تنفسی و مرگ و میر زودهنگام، جایی است که این فناوری بیشترین امید را نشان می‌دهد.

سیستم‌های هوشمند پایش کیفیت هوا

نظارت بر کیفیت هوا در زمان واقعی برای درک منابع و روند آلودگی ضروری است. پیشرفت در فناوری حسگر و تجزیه و تحلیل داده‌ها، توسعه سیستم‌های هوشمند نظارت بر کیفیت هوا را هوشمند می‌کند. این سیستم‌ها داده‌های دقیق و با وضوح بالا را ارائه می‌دهند که می‌تواند به مقامات کمک کند تا اقدامات فوری برای کاهش آلودگی در مناطق خاص انجام دهند. حتی شهروندان می‌توانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند و آنها را قادر می‌سازد تا تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد فعالیت‌ها و مسیرهای آلوده برای تردد داشته باشند.

ناکامی راه‌کارها و تداوم آلایندگی‌ها در هند و پاکستان

کشورهای هند و پاکستان نیز همچنان در مسیر مقابله با آلودگی هوا قرار دارند که به باور کارشناسان، یکی از مهمترین دلایل آلودگی هوا در این کشورها استفاده از سوخت‌های گازوئیلی با کیفیت بد، سوزاندن موسمی بقایای کشاورزی و دمای سرد زمستان است که ابری از دود را در سطح پایین زمین تشکیل می‌دهد. آلودگی هوا در بنگلادش نیز در فصل زمستان به به اوج خود می‌رسد که ناشی از کوره‌های آجرپزی، خودروها و گرد و غبار ناشی از ساخت و ساز است.

برای رفع این معضل در این کشور پیشنهادهای متفاوتی ارائه شده که از مهم‌ترین آنها استفاده از حمل و نقل عمومی است اما چندان کفایت نداشته است. شرکت‌های فناوری در این کشور به افرادی که مجبورند در روزهای آلوده در دهلی‌نو تردد کنند، استفاده از گجت‌هایی را مثل گردنبند برای استنشاق هوای تصفیه شده پیشنهاد می‌کنند. این گجت ۵۰ گرمی، یون منفی تولید می‌کند و موجب می‌شود هوای آلوده سمت شما نیاید. قیمت این گجت‌ها ۱۴۰ دلار است (حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان) و به نسبت ۲ روش بالا مقرون به صرفه‌تر محسوب می‌شود. فقط معلوم نیست حقیقتا چقدر موثر است.

همچنین ده‌ها دستگاه تصفیه هوای غول‌پیکر در مراکز پرتردد شهر دهلی‌نو نصب شده تا آلودگی این مناطق را کاهش دهد. پارلمان هند درصدد است مثل چین، برج‌های تصفیه هوا احداث کند. این ساختمان در واقع یک سیستم تصفیه‌ بزرگ خورشیدی است که هوای کثیف را از طریق گلخانه‌هایی که در مرکزش قرار دارد، به سمت خود کشیده و پس از پالایش، آن را به محیط‌زیست بازمی‌گرداند. به گفته دانشمندان، این دستگاه‌ها مثل چسب‌زخم عمل می‌کنند، چون قادر نیستند ذرات معلق را که از طریق تنفس وارد ریه انسان می‌شوند جذب کنند.

البته باروری ابرها برای تولید باران نیز در این کشور استفاده شده که در هند بی‌نتیجه ماند چون تکنولوژی کافی برای باروری ابرها یا هواپیماهای مناسب برای انجام آن وجود ندارد.