-
هیدروژن طبیعی، مزیت رقابتی صنایع سنگین میشود؛
فولاد کمکربن با هیدروژن زمینزاد
در حالی که هیدروژن سبز بهدلیل هزینههای بالا هنوز از تجاریسازی گسترده فاصله دارد، «هیدروژن سفید» یا زمینزاد بهعنوان یک گزینه راهبردی نوظهور مطرح شده است؛ هیدروژنی که در سازندهای اولترامافیک و از طریق واکنش طبیعی سرپانتینیزاسیون تولید میشود و همزمان CO₂ صنعتی را به کانیهای پایدار تبدیل میکند. این همزمانی تولید انرژی پاک و مهار دائمی کربن میتواند معادله کربنزدایی صنعت فولاد را از یک هزینه تحمیلی به مزیت رقابتی بدل کند، بهویژه برای کشورهایی مانند ایران با ظرفیت زمینشناسی مناسب.
-
بازار فولاد در آستانه نوسانات و چالشها به سال ۲۰۲۶ وراد میشود؛
پایان سال ۲۰۲۵ با ثبات قیمتها در بازار فولاد
بازار جهانی فولاد در روزهای پایانی سال ۲۰۲۵ با آرامش نسبی و ثبات قیمتها مواجه بود، اما زیر این سکون ظاهری، چالشهای ساختاری و فشارهای تجاری در چین، اروپا و آمریکا پنهان ماندهاند. کارشناسان پیشبینی میکنند با آغاز سال ۲۰۲۶، تقاضای تجدید موجودی، سیاستهای محرک اقتصادی و تحولات ژئوپلیتیکی میتوانند مسیر بازار را تغییر داده و نوسانات قیمتی را رقم بزنند.
-
محدودیتهای گاز و برق فشار مضاعف بر تولید وارد کرد؛
بازار فولاد؛ مهیای جهش تدریجی
بازار فولاد ایران با وجود تداوم رکود معاملاتی و فشار محدودیتهای انرژی، نشانههایی از تعدیل شرایط و آمادگی برای حرکت تدریجی به سمت تعادل و رشد را بروز داده است؛ بهگونهای که مدیریت عرضه، کنترل موجودیها و اثرپذیری از متغیرهای کلان میتواند مسیر یک جهش آرام اما پایدار را در ماههای پیشرو هموار کند.
-
نسل آینده دستگاههای هوشمند با مواد آلی و هوش مصنوعی شکل میگیرد؛
انقلاب خاموش یا حباب آیندهنما؟
الکترونیک آلی از مرز آزمایشگاه عبور کرده و به قلب رقابت صنعتی جهانی رسیده است؛ جایی که نمایشگرهای تاشو، حسگرهای زیستی میکرونی و دستگاههای پوشیدنی، دیگر مفاهیم آیندهنگرانه نیستند، بلکه محصولاتی تجاری با تقاضای فزایندهاند. همزمانی بلوغ بازار OLED، ورود هوش مصنوعی مولد به طراحی مواد و تشدید رقابت ژئوپلیتیک در زنجیره تأمین، این صنعت را در نقطه عطفی تاریخی قرار داده است؛ نقطهای که برندگان آن نه صرفاً نوآورترین، بلکه هوشمندترین بازیگران در مقیاسپذیری، محاسبات پیشرفته و مدیریت ریسک خواهند بود.
-
وابستگی صندوقها به بودجه عمومی افزایش یافت؛؛
چرخه باطل بودجه و صندوقهای بازنشستگی
رقم ۹۷۸ هزار میلیارد تومانی کمک بودجهای به صندوقهای بازنشستگی در لایحه ۱۴۰۵، نشاندهنده چالشی ساختاری در مدل حکمرانی اقتصادی است. این ارقام حاکی از دوری باطل است: دولت برای مدیریت کسری بودجه، نرخ نهادههای انرژی را افزایش میدهد که این امر بهطور مستقیم بر هزینههای شرکتهای پیشران (بسیاری از آنها در مالکیت همین صندوقها) تأثیر میگذارد. با کاهش سودآوری این شرکتها، صندوقهای بازنشستگی با کسری مواجه میشوند و بار مالی آن مجدداً به بودجه عمومی منتقل میگردد. این چرخه، آثار بلندمدتی بر پایداری مالی و توان تولیدی کشور دارد. گزارش پیشرو با واکاوی اعداد و روندها نشان میدهد که صندوقهای بازنشستگی از نقش سنتی خود به سمت وابستگی شدید به بودجه عمومی حرکت کردهاند و ترمیم این وضعیت نیازمند بازنگری اساسی در رویکردهای کلان اقتصادی است.
-
قدرت سپر
صنایع بزرگ، با سرمایهگذاریهای کلان در زیرساختها، زنجیره تامین، فناوری، مدیریت و نیروی انسانی، بیش از آنکه صرفا ظرفیت تولید را افزایش دهند، یک خندق استراتژیک چندبُعدی ایجاد میکنند. در این خندق، اندازه و گستره سرمایه، توان فناورانه، شبکههای لجستیک و مهارت مدیریتی تعیینکننده جایگاه است، نه صرفا خلاقیت یا ایده نو. این سپر پیچیده، مسیر رقابت را از پیش مهندسی میکند و بازیگران کوچک را به حاشیه میراند، همزمان با آن امنیت و تابآوری زنجیره تولید را برای شرکتهای بزرگ تضمین میکند. اما فرصتها و تهدیدهای پیشروی فولاد و معدن ایران در مسیر ایجاد خندق استراتژیک چیست؟
-
ایراسین کارنامه موفق فولاد مبارکه در ۹ ماهه ۱۴۰۴ را بررسی میکند؛
رشد در بازار داخل؛ جهش در صادرات
گزارش عملکرد آذرماه فولاد مبارکه، تصویری شفاف از یک بنگاه صنعتی بالغ و راهبردمحور ارائه میدهد؛ شرکتی که در میانه محدودیتهای انرژی، نوسانات ارزی و فشار نهادههای تولید، نهتنها ثبات عملیاتی خود را حفظ کرده، بلکه با چرخشی هوشمندانه بهسوی توسعه بازارهای صادراتی و بهینهسازی سبد محصولات، مسیر رشد درآمدی و ارزی خود را هموار ساخته است. کارنامه ۹ ماهه فولاد مبارکه نشان میدهد این بنگاه پیشرو، بهجای انفعال در برابر بحرانها، با تنظیم دقیق استراتژیها، از چالشها فرصت ساخته و جایگاه خود را در بازارهای داخلی و جهانی تثبیت کرده است.
-
نوسان شدید قیمت فولاد جهانی رکوردهای تازه ثبت کرد؛
بازار جهانی فولاد در مسیر متفاوت
بازار جهانی فولاد نورد گرم (HRC) در سال ۲۰۲۵ مسیرهای متفاوتی را در اروپا، آمریکا و چین طی کرد؛ اروپا تحتتأثیر مقررات با کاهش قیمت مواجه شد، آمریکا روند صعودی و بیسابقهای ثبت کرد و چین با فشار تقاضای ضعیف و رقابت شدید صادراتی روبهرو شد. تحلیلها نشان میدهد عوامل کلیدی شامل تغییرات مقرراتی، سیاستهای تجاری و نوسانات عرضه و تقاضای جهانی بوده است که چشمانداز فولاد در ۲۰۲۶ را پرنوسان و متغیر پیشبینی میکند.
-
معامله جسورانه
تجربه نوکور آمریکا درس روشنی دارد: فولادسازانی که مالک منابع گاز و مشارکت در فناوریهای نوین برق پایدار هستند، در برابر نوسانات بازار و فشارهای سیاستی مصون میمانند. برای ایران، پیام روشن است؛ تکیه صرف بر نیروگاهداری یا قراردادهای کوتاهمدت کافی نیست. صنایع بزرگ باید مسیر سرمایهگذاری مشترک در میادین گازی، توسعه فناوریهای ذخیرهسازی و ورود به انرژیهای پاک را بهعنوان یک سیاست ملی و راهبردی دنبال کنند تا تابآوری و رقابتپذیری زنجیره فولاد تضمین شود.
-
زرادخانه ناپایدار
وقتی چین صادرات عناصر نادر خاکی را محدود کرد، موجی از نگرانی بازارهای جهانی را فرا گرفت. صنایع خودروسازی، الکترونیک و انرژی سبز در غرب ناگهان خود را وابسته به زنجیرهای دیدند که کلیدش در دستان پکن بود. بسیاری آن را «سلاح خاموش» چین در برابر رقبا نامیدند؛ ابزاری که قدرتش از نفت اوپک هم فراتر میرفت. اما پرسش اساسی اینجاست: آیا این سلاح واقعا برگ برندهای پایدار است یا بومرنگی بازگشتپذیر؟
-
وداع گازی
درحالیکه بسیاری از کشورهای در حال توسعه، همچنان به گاز بهعنوان ستون اصلی تولید برق وابستهاند، ترکیه مسیری متفاوت را برگزیده است؛ گذار سریع به انرژیهای پاک، توسعه ظرفیتهای ذخیرهسازی و ورود نیروگاه هستهای، سهم گاز را به کمترین سطح تاریخی رسانده است. این تغییر نهتنها معادلات بازار گاز منطقه را دگرگون میکند، بلکه نمونهای الهامبخش از چگونگی ترکیب سیاست صنعتی، سرمایهگذاری زیرساختی و استراتژی انرژی برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی است.
-
مسیر پاک
دو دهه پیش، توربینهای بادی و پنلهای خورشیدی تنها در پروژههای آزمایشی ظاهر میشدند؛ امروز بیش از ۳۸۰۰ گیگاوات ظرفیت جهانی و سهم ۳۰ درصدی در تولید برق دارند. ایران اما با حدود ۱۸۶۸ مگاوات، کمتر از ۳ درصد برق خود را از منابع پاک تامین میکند و فاصلهای قابلتوجه با اهداف ۳۰ هزار مگاواتی دولت دارد. این شکاف، نتیجه محدودیت سرمایه، سیاستهای انرژی و چالشهای نهادی است که مسیر گذار انرژی پاک را کند کرده است.
-
پیشرانان چگونه کاهش سرمایهگذاری دولتی را جبران میکنند؟
پیدا و پنهان بودجه
در شرایطی که بودجه ۱۴۰۵ نشانه روشنی از ناترازیها و تنگناهای مالی و سرمایهگذاری دولت است، نقش بنگاههای بزرگ و پیشرانهای اقتصادی بیش از گذشته برجسته میشود. در چنین فضای انقباضی، دولت باید با اتخاذ رویکردی تسهیلگرانه و حمایتی، بستر لازم برای ایفای مؤثر این بنگاهها را فراهم کند. در حالی که سهم سرمایهگذاری جدید دولت به حدود ۱۱ درصد بودجه محدود شده، بستههای سرمایهگذاری ۶.۸ میلیارد یورویی فولاد مبارکه و طرحهای مشابه در دیگر بنگاههای بزرگ میتوانند بهعنوان موتور محرک و نقطه اتکای اقتصاد کشور عمل کنند.
-
سرمایه کمیاب
گروه معدنی ژیجین، ششمین تولیدکننده بزرگ طلای جهان، در مواجهه با جهش چشمگیر قیمتها، استراتژی تازهای را در پیش گرفته: «استریمینگ». این مدل سرمایهگذاری به شرکتها امکان میدهد بدون واگذاری مالکیت یا افزایش بدهی، منابع مالی لازم را برای توسعه معادن جذب کنند و در مقابل، سرمایهگذاران از جریان نسبتا پایدار و قابل پیشبینی فلزات بهرهمند میشوند. در شرایط بازار افزایشی، این شیوه میتواند بازدهی قابلتوجهی ایجاد کرده و همزمان ریسکهای عملیاتی را کاهش دهد.
-
از بانک تا بلاکچین
بلاکچین و پلتفرمهای سرمایهگذاری آنلاین، جمعسپاری سرمایه را شفاف، سریع و بدون واسطه کردهاند. این فناوریها امکان جذب سرمایه خرد از سرمایهگذاران متنوع را فراهم میکنند، اعتماد را با قراردادهای هوشمند تقویت میسازند و هزینه تامین مالی را کاهش میدهند. با استفاده از توکنسازی داراییها، حتی پروژههای کوچک یا نوآور میتوانند به منابع مالی دست یابند و سرمایهگذاران نیز با نقدشوندگی بهتر و دسترسی جهانی مواجهاند.
-
فرصت تاریخی بلاکچین
در سالهای اخیر، سرمایهگذاری جمعی از ابزار تامین مالی پروژههای فرهنگی و نوآورانه فراتر رفته و به گزینهای جدی برای پروژههای زیرساختی و صنعتی تبدیل شده است. با گسترش فناوریهای مالی و اعتماد به پلتفرمهای دیجیتال، مشارکت افراد با مبالغ خرد در طرحهای بزرگ ممکن شده است. ابزارهایی مانند اوراق بدهی خرد، سهام کوچک و توکنهای دیجیتال، امکان مشارکت مستقیم، رصد پروژه و دریافت بازدهی را فراهم کردهاند و مسیر جدیدی برای تامین مالی پایدار گشودهاند.
-
چشمانداز نفت و گاز جهان در آستانه ۲۰۲۶
در آستانه سال ۲۰۲۶، صنعت جهانی نفت و گاز با مجموعهای از چالشها و فرصتهای بیسابقه مواجه است. کاهش احتمالی قیمتها، فشارهای ژئوپلیتیکی، تحریمها و انتظارات سرمایهگذاران، مسیر استراتژی شرکتهای بزرگ را شکل میدهد. در این شرایط، تمرکز بر بهرهوری عملیاتی، مدیریت هزینه و سرمایهگذاریهای هوشمند، تعیینکننده موفقیت یا عقبماندگی شرکتها در بازار جهانی انرژی خواهد بود.
-
افت تولید کورهبلندها روند جهانی چدن را تغییر داد؛
تولید جهانی چدن در سراشیبی
آمارهای جدید انجمن جهانی فولاد نشان میدهد تولید جهانی چدن تحت تأثیر کاهش تقاضا، فشارهای زیستمحیطی و افت فعالیت کورهبلندها وارد فاز نزولی شده است؛ بهطوریکه هم در مقیاس ماهانه و هم در عملکرد سالانه، افت تولید ثبت شده و در مقابل، روش احیای مستقیم بهعنوان تنها بخش روبهرشد این صنعت خودنمایی میکند.
-
مجوزهای جدید صادراتی ساختار بازار جهانی فولاد را تغییر میدهند
چشماندار فولاد چین در سال ۲۰۲۶
با وجود رکوردشکنی صادرات فولاد چین در سالهای اخیر، تحلیلها نشان میدهد از سال ۲۰۲۶ رشد این صادرات کند خواهد شد. محدودیتهای جدید دولتی، صدور مجوزهای اجباری و فشارهای جهانی علیه محصولات نهایی باعث میشود چین بیش از پیش به صادرات محصولات نیمهتمام روی بیاورد و مسیرهای عرضه خود را بازسازی کند.
-
صنعت فولادُ بهای گذار سبز را پرداخت میکند؛
آینده فولاد؛ رشد تقاضا، شوک کربنی
صنعت فولاد جهان و ایران امروز در پیچ تاریخیای ایستادهاند که هم فرصت و هم تهدید را در خود دارد. افزایش پیشبینیشده ۳۰ درصدی تقاضای جهانی تا سال ۲۰۵۰، فشار بر تولید و زیرساختها را افزایش میدهد، در حالی که الزام به کربنزدایی مسیر را پیچیدهتر میکند. اروپا و آمریکا میلیاردها یورو و دلار برای حمایت از گذار سبز سرمایهگذاری کردهاند، اما سیگنالهای سیاستی ضعیف و نبود استانداردهای جهانی، رقابت عادلانه را تهدید میکند. آینده فولاد، ترکیبی از رشد اقتصادی، نوآوری، فناوری و عدالت محیطزیستی است که تحقق آن نیازمند هماهنگی جهانی و سرمایهگذاری هوشمند است.
-
انجمن جهانی فولاد آمار ۱۱ ماهه سال ۲۰۲۵ را منتشر کرد؛
افت جهانی، نوسان داخلی و نقش کلیدی انرژی
رشد تولید فولاد ایران در ۱۱ ماهه ۲۰۲۵ بیش از هر چیز به تأمین برق و گاز وابسته بوده است؛ آمار نوامبر با ثبت افزایش ۱۲ درصدی، بیش از آنکه نشانه بهبود پایدار باشد، یادآور شکنندگی صنعت فولاد کشور در برابر ناترازی انرژی است. محدودیتهای تازه برق و گاز تهدیدی جدی برای تداوم تولید و حفظ جایگاه دهم جهان ایجاد کرده و پیام روشن آمار جهانی نیز تأکید بر نقش حیاتی پایداری انرژی و بهرهوری در رقابت فولاد دارد.
-
خندق مزیت
در صنعتی که نوسانات جهانی و محدودیتهای انرژی حاشیه سود را بهسرعت فرسوده میکند، مزیت رقابتی پایدار شرط بقاست. مفهوم «خندق استراتژیک» همان سپری است که شرکتها را مانند قلعهای مستحکم در برابر فشار رقبا و شوکهای بازار حفظ میکند. فولادسازان بزرگ جهانی، با تکیه بر یکپارچگی زنجیره ارزش، مالکیت منابع، فناوری پیشرفته و شبکه توزیع گسترده توانستهاند نهتنها جریان نقدی خود را محافظت کنند، بلکه مسیر توسعه پایدار و تابآوری عملیاتی خود را هموار سازند. این خندق، مرز میان بقای واقعی و شکست آنهاست.
-
خِرَدِ سبز در عصر ناترازی؛
رویکرد تعالیساز در فولادمبارکه
در حالی که ناترازیهای انرژی، صنعت سنتی را به زانو درآورده است، فولاد مبارکه با بازتعریف زنجیره ارزش خود و اتخاذ رویکرد تعالی سازمانی، در حال اثبات این نکته است که پایداری نه یک تعهد اخلاقی، بلکه هوشمندانهترین استراتژی برای بقا و رهبری در بازار فرداست.
-
داده و هوش مصنوعی چگونه کشف مواد را متحول کردند؛
مرگ آزمونوخطا در مهندسی
در جهانی که رقابت فناوری به سرعت از مقیاس کارخانهها به مقیاس داده و الگوریتم منتقل شده است، علم مواد نیز وارد عصر تازهای شده است. ابتکار «ژنوم مواد» (MGI) که در سال ۲۰۱۱ معرفی شد، پاسخی راهبردی به یک بنبست تاریخی بود: زمانبر، پرهزینه و پرریسک بودن توسعه مواد جدید. امروز، با همافزایی دادههای عظیم، شبیهسازیهای پیشرفته و هوش مصنوعی، MGI در حال بازتعریف منطق کشف و طراحی مواد است؛ تحولی که نهتنها مسیر نوآوری در انرژی، سلامت و فناوری اطلاعات را شتاب میدهد، بلکه نسبت میان علم، صنعت و مزیت رقابتی کشورها را نیز دگرگون میسازد. اما چگونه هوش مصنوعی و دادهها مرزهای طراحی مواد را جابهجا میکنند؟
-
حملونقل؛ گلوگاه پنهان صنعت فولاد:
نوسازی ناوگان، چرا اهمیت دارد؟
در صنعت فولاد، آنچه معمولاً دیده نمیشود، بیش از آنچه دیده میشود هزینه میسازد. کورهها، خطوط نورد و ظرفیت تولید تیتر خبرها را میگیرند؛ اما در حاشیه این تصویر پرزرقوبرق، حملونقل بیسروصدا به یکی از پرهزینهترین و در عین حال تعیینکنندهترین مؤلفههای رقابتپذیری تبدیل شده است. برآوردهای جهانی نشان میدهد که ۱۰ تا ۲۰ درصد بهای تمامشده فولاد در شرکتهای بزرگ، بهطور مستقیم یا غیرمستقیم به لجستیک و حملونقل وابسته است؛ سهمی که در دوره افزایش قیمت انرژی، سختگیریهای زیستمحیطی و نوسانات زنجیره تأمین، رو به افزایش است.
-
چرا درآمدهای مالیاتی درجا میزنند؟
مالیات در پیچ قیمتگذاری دستوری
در حالی که اقتصادهای پیشرو با تکیه بر شفافیت قیمت و انضباط بازار، درآمدهای عمومی خود را تضمین میکنند، نظام مالیاتی ایران در تلهی مرگبار مداخلات قیمتی گرفتار شده است. بررسی دو دهه تلاش برای مدرنسازی مالیاتی نشان میدهد که تمام دستاوردهای فناورانه و سامانههای هوشمند، در برابر تخریب سیستماتیک پایههای مالیاتی توسط «قیمتگذاری دستوری»، رنگ باختهاند. دولت با تثبیتِ مصنوعی نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی، عملاً شاهرگ درآمدهای گمرکی و مالیات بر مصرف خود را قطع کرده است؛ رویکردی که از نگاه استراتژیستهای بازار و پیشروان صنعت، نه یک سیاست حمایتی، بلکه نوعی «خودزنی مالی» محسوب میشود که نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی را در سطح نازل ۵.۶ درصد میخکوب کرده است.
-
رشد خورشیدی و بادی تمام افزایش تقاضا را پوشش داد؛
چین در مسیر کاهش CO2 و رکورد انرژی پاک
تحلیل جدید نشان میدهد انتشار دیاکسید کربن چین در سهماهه سوم سال ۲۰۲۵ نسبت به سال گذشته ثابت مانده و روند کاهش یا ثبات ۱۸ ماهه ادامه یافته است. رشد سریع انرژیهای خورشیدی و بادی، بهویژه با افزایش ۴۶ درصدی تولید خورشیدی و ۱۱ درصدی تولید بادی، توانسته افزایش تقاضای برق ۶.۱ درصدی در فصل تابستان را بدون افزایش انتشار CO2 پوشش دهد، در حالی که افزایش فعالیت صنعت شیمیایی تا حدی کاهش انتشار در سایر بخشها را جبران کرده است.
-
کاهش زغالسنگ، تحول ساختاری در بازار جهانی انرژی؛
انرژی پاک، آینده قدرت جهان
طبق گزارش تازه آژانس بینالمللی انرژی (IEA)، مصرف سوختهای فسیلی در جهان پیش از سال ۲۰۳۰ به اوج خود خواهد رسید، اما همزمان انرژیهای پاک با رشد بیسابقه، تا اواسط قرن به بزرگترین منبع انرژی جهان تبدیل خواهند شد. پیشبینیها نشان میدهد در سناریوی سیاستهای فعلی، مصرف نفت و گاز همچنان افزایش خواهد یافت، در حالی که زغالسنگ به روند نزولی ساختاری خود ادامه میدهد و فناوریهای خورشیدی، بادی و هستهای بیشترین سهم رشد را در تأمین انرژی آینده خواهند داشت.
-
کاهش صدور مجوز ساختوساز، بازار فولاد آلمان را تضعیف کرد؛
نگاهی به چالشهای فولاد آلمان در ۲۰۲۵
بازار فولاد آلمان در مسیر دشواری قرار گرفته است؛ مصرف فولاد در این کشور به پایینترین سطح از میانه دهه ۱۹۹۰ رسیده و پیشبینی میشود روند کاهش در آینده نیز ادامه یابد. هزینههای سرسامآور انرژی، وامهای پرهزینه و فشار تعرفههای وارداتی، صنایع خودروسازی، ساختوساز و مهندسی را تحت فشار قرار داده و تقاضای فولاد را محدود کرده است. کارشناسان هشدار میدهند که بدون اصلاحات ساختاری و حمایتهای ویژه، مسیر رشد فولاد آلمان در سالهای پیش رو همچنان کند و پرچالش خواهد بود.
-
مواد آینده چگونه طراحی میشوند؟
ژنوم مواد؛ انقلاب خاموش علم آینده
فناوری ژنوم مواد، نوآوری کلیدی در علم مواد، با ترکیب آزمایشهای با توان بالا، محاسبات پیشرفته و پایگاههای داده، فرآیند تحقیق و توسعه مواد نوین را به شدت تسریع کرده است. این فناوری، که از سال ۲۰۰۲ مطرح و با پروژههای بینالمللی همچون MGI و Horizon 2020 توسعه یافته، میتواند به کاهش هزینهها، طراحی مواد پیشرفته برای صنایع الکترونیک، انرژی، هوافضا و پزشکی و ایجاد فرصتهای اقتصادی و اشتغال کمک کند. هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، استانداردسازی دادهها و همکاریهای بینالمللی از عوامل کلیدی موفقیت این فناوری در آینده هستند.