-
آیا سرمایه‌گذاری صنایع در حوزه انرژی، این بنگاه‌ها را از رسالت اصلی خود دور می‌کند؟
چالش چند وجهی
ناترازی انرژی که به معنای عدم تعادل مزمن و نگران کننده بین عرضه و تقاضای انرژی است، تاثیرات عمیق و مخربی بر بهره‌وری و رشد اقتصادی یک کشور دارد. در این میان، سرمایه‌گذاری صنایع در حوزه تامین انرژی راهکاری است که برخی صنایع آن رامدنظر قرار داده و در این مسیر گام نهاده‌اند. اما آیا سپردن سرمایه‌گذاری در حوزه بسیار تخصصی انرژی به صنایع دیگر، این بنگاه‌ها را از رسالت اصلی خود دور می‌کند؟ گزارش ذیل، با ذکر مصادیق به تجربیات جهانی برخی چالش‌ها، از سرمایه‌گذاری صنایع در انرژی می‌پردازد.
-
تجربه جهانی، چه درسی برای خروج ایران از ناترازی انرژی دارد؟
ناترازی ناترازی‌ها
صنعت کشور، این روزها در شرایط پیچیده‌ای به سر می‌برد. از یکسو با چالش‌های ساختاری همچون ناترازی در تولید و مصرف انرژی مواجه شده و از سوی دیگر در بند مشکلات مالی شدید و عدم‌تنوع در سبد تولید مواجه است و محدودیت‌های بودجه‌ای و تحریم‌ها، راه‌های برون‌رفت از این وضعیت را دشوارتر می‌کند. اما راه خروج از این شرایط چیست؟ و چگونه می‌توان بر عمیق‌ترین ناترازی‌ها فایق آمد؟.
-
چرا معادن ایران باید به سمت انرژی‌های نوین حرکت کنند؟
پایان عصر انرژی ارزان
انرژی مورد استفاده در معادن جهان ترکیبی از انرژی‌های فسیلی (زغال‌سنگ، فرآورده‌های نفتی و گاز) و انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی است. اما در ایران، بیش از ۴۰ درصد مصرف انرژی معادن به سوخت گازوئیل برای تجهیزات لودر و کامیون اختصاص دارد. حدود ۱۶ درصد از نفت کوره و حدود ۲۰ درصد از برق استفاده می‌شود. میزان مصرف گاز در معادن ایران تقریباً ناچیز است و میزان مصرف برق نیز در مقایسه با سطح جهانی بسیار پایین است. در سطح جهانی، نوآوری‌های متعددی در زمینه مدیریت انرژی معادن در حال اجراست که می‌تواند الگویی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در معادن ایران باشد.
-
سرمایه‌گذاری صنایع بزرگ در حوزه انرژی چه راهی را به ما نشان می‌دهد؟
فراتر از تولید
در این مقاله، نمونه‌های موفق سرمایه‌گذاری صنایع بزرگ فولاد و معدن در حوزه تأمین انرژی بررسی می‌شود. این سرمایه‌گذاری‌ها نه‌تنها به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری این صنایع کمک کرده، بلکه در توسعه پایدار و امنیت انرژی کشورهای مختلف نیز نقش‌آفرینی کرده‌اند. این تحقیق با تاکید بر رویکردهای نوآورانه و فناوری‌های پیشرفته، تجارب کشورهای پیشرو در این زمینه را تحلیل می‌کند.
-
صنایع بزرگ چرا برای تأمین انرژی کشور به میدان آمدند؟
قفل توسعه
امروزه تأمین پایدار انرژی به قفل توسعه صنعت کشور تبدیل شده و افزایش قابل توجه هزینه‌های آن از چالش‌های اساسی صنایع بزرگی مانند فولاد به شمار می‌رود. در واقع آنچه پیش آمده، باعث شده تا صنایع بزرگ کشور با وجود تمام سرمایه‌گذاری‌های عظیم خود، تنها برای چند ماه از سال امکان فعالیت داشته باشند و این امر غیراقتصادی بودن بسیاری از طرح‌ها توسعه را باعث شده است. اما صنایع بزرگ، چه سهمی از مصرف آب، برق و گاز را دارند؟ و چگونه شد که برای تأمین انرژی کشور به میدان آمدند؟
-
آیا هدایت سرمایه‌های معدنی به سمت احداث نیروگاه برق، بهینه است؟
معادن در تاریکی
خاموشی‌های پی در پی تابستان امسال و قطعی گاز در روزهای سرد زمستان، بار دیگر زنگ خطر را برای صنایع معدنی به صدا درآورده است. آمارهای رسمی وزارت صمت نشان می‌دهد محدودیت‌های انرژی در سال گذشته، تولید فولاد کشور را با کاهش ۱۵ درصدی مواجه کرده است. کوره‌های ذوب که این روزها یکی در میان خاموش می‌شوند، حکایت تلخی از وضعیت تأمین انرژی در بخش معدن و صنایع معدنی دارند.
-
چرا تبدیل برق به یک کالای اقتصادی در کشور ضرورت دارد؟
اعتماد به بازار
بی‌تردید بازار برق کشور یکی از مصادیق بارز برای محترم نشمردن ساز و کار بازار در کشور ما به شمار می‌رود. چنانکه از اوایل دهه ۹۰ شمسی صحبت‌های زیادی درباره وضعیت نگران کننده نیروگاه‌ها و بازار انرژی در کشور شد، اما متأسفانه دست‌های پنهانی در کار بود که به اشتباه اجازه ندادند ساز و کار بازار به خودی خود کار را به پیش ببرد و لذا امروز به چنین گرفتاری بزرگی در حوزه انرژی مبتلا شده‌ایم.
-
سیاستگذاری نادرست، چگونه صنعت برق کشور را در دام آدرس‌های اشتباه گرفتار کرد؟
مسخ برق
در سال‌های گذشته صنعت برق به دلیل سیاست‌های نادرست و عدم توجه به اهمیت سرمایه‌گذاری در این حوزه، با ناترازی‌های جدی مواجه شده است. به نحوی که در حال حاضر و به اعتقاد کارشناسان عبارت «ناترازی» تصویر دقیقی از چالش تأمین انرژی در کشور را نشان نمی‌دهد و باید از آن تحت عنوان «کمبود» تعبیر شود. کمبودی که رفته رفته از حیث شدت و گسترش بازه زمانی خاموشی‌ها بر عمق آن افروده شده است، به نحوی که سایه سنگین خاموشی‌های اجباری از دو هفته در سال و عمدتاً در تابستان‌ها، در حال حاضر به فصول پاییز و زمستان نیز کشیده شده است.
-
چگونه ثروت ملی را به هوا می‌فرستیم؟
چاه ویل انرژی
پارادوکس انرژی در ایران، داستان پیچیده‌ای از تناقض‌های ساختاری است که در آن، کشوری با دارا بودن دومین ذخایر گاز طبیعی جهان و چهارمین ذخایر نفتی، همچنان درتامین پایدار انرژی با چالش‌های جدی روبه‌روست؛ وضعیتی که نتیجه مستقیم سیاست‌های نادرست در مدیریت منابع انرژی و الگوی مصرف ناکارآمد طی دهه‌های متمادی است و امروز به یکی از پیچیده‌ترین معضلات اقتصادی و زیست‌محیطی کشور تبدیل شده است.
-
راه‌حل بلندمدت برای عبور از ناترازی گاز چیست؟
تغییر معادلات انرژی
ناترازی واژه‌ایست که طی سال‌های اخیر وارد ادبیات سیاستگذاران کشور شده و معادل واژه کسری است. ناترازی اگرچه در ابتدا محدود به منابع و مصارف بودجه بود و سپس وارد ترازنامه بانک‌ها شد اما طی ۴ سال اخیر به خوبی خود را در زندگی مردم و در قطعی‌های نوبتی برق و افت فشار گاز نشان می‌دهد.