به گزارش ایراسین، این کارشناس تاکید میکنند بادرنظر گرفتن سهم خوراک در قیمت تمام شده محصول نهایی باید قبول کنیم که دستوری نمیتوان قیمتها را کنترل یا مدیریت کرد چون این ماده اولیه تولید درگیر نابسامانیهای گستردهای شده که نهایتا به گرانی قیمت گوشت گاو و گوسفند، مرغ و ماهی و حتی تخم مرغ و لبنیات منجر خواهد شد.
در این زمینه با مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام و طیور گفتوگویی داشتیم تا از واقعیت اثرگذاری قیمت خوراک دام و طیور بر محصول نهایی بیشتر بدانیم
• با توجه به گرانی قیمت محصولات پروتئینی برخی کارشناسان عامل اصلی را گرانی خوراک دام عنوان کردهاند شما این موضوع را تایید میکنید؟
بله دقیقا مرتبط است اما نباید فراموش کنیم که اصولا قیمت تمام شده هر کالایی به عوامل مختلفی بستگی دارد که در این مورد یکی از بخشهای تعیین کننده قیمت خوراک دام و طیور است. ولی هزینههای کارگر، واسطهها و انرژی و موارد دیگری هم نقش آفرینی میکنند.
• اصولا سهم خوراک در قیمت تمام شده محصولات پروتئینی چقدر است؟
باتوجه به تقسیم بندی بالا باید درنظر داشته باشیم که برآوردهای تخصصی نشان میدهد 70 درصد قیمت محصولات پروتئینی مثل گوشت مرغ، گاو و گوسفند و ماهی مرتبط با خوراک است و 30 درصد باقی مانده در بخشهای دیگر تقسیم میشوند. نکته اینجاست که تمام مشتقات این محصولات هم به نوعی وابسته به نرخ خوراک دام و طیور دارند. به عنوان مثال وقتی قیمت دان مرغ بالا باشد قیمت تخم مرغ هم افزایش مییابد.
• بازگردیم به موضوع خوراک دام و طیور اصولا دلیل گرانی این کالا در کشور چه بود که در نهایت قیمت تمام شده محصول را هم تحت تاثیرقرار داد؟
اصلیترین عاملگرانی خوراک دام وطیور در بازار ایران در ابتدای سال جاری و در بسیاری از موارد مدیریت ارزی و مشکل دستورالعملهای خلقالساعه است. ببینید اردیبهشتماه که روند افزایش قابل توجه قیمت برخی از نهادهها در خوراک دام یکباره افزایش 100 درصدی داشت مقدار قابل توجهی از همین اقلام در گمرکات مختلف دپو شده بود چون بانک مرکزی ارزی برای ترخیص آنها تخصیص نمیداد. به عنوان مثال در همین دوره که افزایش قیمتها ایجاد شده بود چیزی حدود دو میلیون تن ذرت دامی در بنادر دپو شده بود که در نهایت با رایزنیهای فراوان تنها نیمی از آن با تخصیص ارز مجوز ترخیص گرفت ، اما نکته اینجاست که براساس برآوردها مصرف ماهانه واحدهای تولید کننده شیر، گوشت و تخممرغ ایران برای این نهاده از خوراک دام رقمی معادل 750 هزار تن است یعنی تنها نیاز دو ماه صادر شد. خوب حالا توجه داشته باشید که اگر دوباره بعد از این تاریخ بازهم مشکل ترخیص نهاده داشته باشیم کاملا واضح است که باید منتظر افزایش قیمت باشیم.
- نقش واسطهها در این اتفاق چیست؟
قبل از اینکه پاسخ سئوال شما را بدهم علاقمند هستم به این نکته اشاره کنم که اصولا دلال یا واسطه از نظر علم اقتصاد واژه یا جایگاه منفی یا مشکلسازی نیست؛ بلکه در بسیاری از اقتصادهای پیشرفته مثل آمریکا بخش عمدهای از تولید ناخالص ملی براساس فعالیت همین واسطهها و دلالها انجام میشود. مهم این است که بستر کار چطور باشد که این واسطهها درست و اصولی نقشآفرینی کنند نه اینکه مفسده ایجاد شود. موضوع در ایران دقیقا مشکل زیرساختی و فعالیتهای کاملا سنتی است و وقتی کار به دلیل سوء مدیریت خراب میشود دلالها قربانی یا مقصر اصلی اعلام میشوند درحالی که اگر این حلقهرا از چرخه تجارت حذف کنیم بسیاری از تولیدکنندگان با چالشی جدی در تامین مواد اولیه و فروش محصولات روبرو خواهند شد. پس بهتر است ساختار توزیع اقتصاد ایران را اصلاح کنیم بجای اینکه حاشیه سازی کنیم یا اینکه کلا صورت مسئله را پاک کنیم.
- یک نکته کمی مبهم است چون قیمت مصوب در مواردی هم افزایش یافت، این قیمت متناسب با روند افزایشی هزینههای تولید نبود؟
به نکته خوبی اشاره کردید، ببینید اصولا باید قبول کنیم که اقتصاد یا قیمتگذاری دستوری بیمعنی است؛ چطور ممکن است نهادههای تولید مثلا 100 درصد افزایش قیمت داشته باشند بعد محصول نهایی را 20 درصد گران کنیم؟ اجازه دهید مثالی بزنم در زمینه تولید مرغ برای قیمت مصوب مرغ درحالی قیمت تمام شده هرکیلوگرم مرغ برای تولیدکنندگان نزدیک به 10500 تومان بود دولت قیمت مصوب را 11000 هزار تومان اعلام کرد، خوب حالا شما خودتان برآورد کنید با این روند افزایشی قیمتها کیلویی500 تومان سود برای تولید کننده اصلا صرفه اقتصادی یا انگیزه تولید ایجاد میکند؟ یا اینکه باید دوباره شاهد تکرار موضوع معدوم سازی جوجههای یکروزه باشیم که خریداری ندارند؟ ببینید اقتصاد دستوری نیست بلکه کاملا براساس معادلات مشخصی حرکت میکنند که باید ما هم همسو با این معادلات سیاست گذاری کنیم.
- آماری از میزان نیاز بازار ایران برای تامین خوراک دام ، طیور و آبزیان سال جاری در اختیاری دارید؟
براساس برآوردهایی که انجام شده تقریبا 21 میلیون تن انواع خوراک دام، طیور و آبزیان نیاز داریم که با درنظر گرفتن تناسبهای میزان تولیدی حاصل از آن چیزی حدود دو میلیون و هفتصد هزار تن گوشت مرغ، یازده و نیم میلیون تن شیر خام، نزدیک به 890 هزار تن گوشت قرمز و حدود یک میلیون تن تخممرغ تولید خواه شد. نکته اینجاست که برای تامین 21 میلیون تن انواع خوراک دام با درنظر گرفتن میزان تامین داخلی نهادهها باید حدود 3 میلیون تن ذرت دامی، کمی بیش از 6 میلیون تن جو دامی، 4 میلیون تن کنجاله سویا وارد کشور شود که با درنظر گرفتن قیمتهای فعلی نزدیک به چهار ونیم میلیارد دلار ارز لازم داریم. البته در کنار این رقم باید نزدیک به 400 میلیون دلار هم انواع ویتامین، مکمل و افزودنی خوراک دام وارد کشور شود. حالا براساس این آمار و اطلاعات اگر ارز مورد نیاز تامین شود و واردکنندگان بتوانند به موقع نهادههای مورد نیاز را وارد کنند کمبود و تغییر قیمت نگران کنندهای در کشور ایجاد نمیشود اما با توجه به اتفاقات گذشته اگر این روند با وقفه روبرو شود خوب دوباره جهش قیمت و نا بسامانی به بازار حاکم میشود.
ارسال نظر