با موضوع افزایش عوارض صادرات مواد اولیه فولاد، خام فروشی و آینده تامین مواد اولیه زنجیره فولاد، خبرنگار ایراسین با سید رسول خلیفه سلطانی دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران گفتگویی انجام داده است که در ادامه می خوانید

• در بخشنامه اخیر وزارت صمت عوارض صادرات مواد اولیه زنجیره فولاد افزایش یافته است، نظر شما چیست؟

ببینید از یک سو باید مانع صادرات سنگ آهن و مواد اولیه به عنوان خام فروشی شویم زیرا مهمترین نتیجه اینکار این است که سود فروش تولیدات داخلی از بین می رود و با خام فروشی ارزش افزوده اندکی ایجاد خواهد شد. از سوی دیگر نیز نباید جلوی صادرات فولاد که ارزش افزوده دارد گرفته شود، هر بخشنامه‌ای که در این باره بدون کار کارشناسی و مشورت صاحب نظران عرصه فولاد، صادر شود، یک بخشنامه ضد اقتصاد ملی است.

• آیا صادرات فولاد کشور جوابگوی هزینه های تولید داخلی می باشد؟

سیاست های مراقبتی دولت در قیمت ها و پایین آوردن بهای فولاد سبب شده فولاد ایران ارزان خریداری شود و تفاوت نرخ های داخلی با قیمت های جهانی به حدود ۶۰ دلار برسد که این مسئله برای خریداران خارجی رانت ایجاد می کند. فولادی‌ها و معدنی‌ها باید در یک فضای واقعی گفت‌وگو به نتایج و راه حل‌های منطقی و جامع برسند. این صنایع با هم افزایی و آینده‌گری می‌توانند نقش موثری در توسعه کشور و اقتصاد منهای نفت داشته باشند.

• اکثر فولادسازان بزرگ کشور در چند ماه اخیر برای تامین مواد اولیه مشکلات فراوانی را متحمل شده اند. چه راهکار موثری برای جلوگیری از خام فروشی و تامین مواد اولیه زنجیره فولاد وجود دارد؟

​بله متاسفانه این مسئله گریبان فولادسازان بزرگ را در چند ماه اخیر گرفته است و باعث نگرانی های فراوانی شده است. فولاد مبارکه برای تولید فولاد سرمایه گذاری کرده است اما در ماه های اخیر با مشکل تامین مواد اولیه مواجه شده است. در صورت سامان دهی خام فروشی مواد اولیه و سنگ آهن، می توان افزایش ۵ میلیون تنی صادرات فولاد را شاهد بود. وضع عوارض در زمینه صادرات سنگ آهن باید در همان زنجیره فولاد در صندوقی تحت عنوان حمایت از فرآوری مواد معدنی صرف فراوری سنگ آهن شود و میزان آن، آنچنان بالا برود که برای صادرکنندگان صرفه ای وجود نداشته باشد.

• ورود دولت به کنترل قیمت ها و قوانین مربوط به صادرات و فروش زنجیره فولاد نارضایتی هایی در بخش خصوصی به همراه داشته است آیا ورود دولت به صنعت امتیاز محسوب می شود؟

ببینید ​دولت باید بداند که شرکت ها برای تداوم روند رشد خود برنامه ریزی دارند و بخش خصوصی به تنهایی قادر است که بنگاه خود را اداره کند لذا دخالت دولت در امور شرکت های تولیدی و خصوصی یک مانع است و باید به طور اساسی مرتفع گردد. فولادی‌ها و معدنی‌ها باید در یک فضای واقعی گفت‌وگو به نتایج و راه حل‌های منطقی و جامع برسند. این صنایع با هم افزایی و آینده‌گری می‌توانند نقش موثری در توسعه کشور و اقتصاد منهای نفت داشته باشند.

• بنابراین مهمترین معضل در صنعت فولاد خام فروشی می باشد که باعث دخالت دولت، مشکلات فولاد سازان بزرگ و صادرات فولادی پایین شده است؟

​طبق آمار و ظرفیت های تولید و مصرف، امسال احتمالاً حدود بیشتر از ۲۵ میلیون تن تولید فولاد داریم که حدود ۱۳ میلیون مصرف واقعی می‌شود و بقیه باید صادر گردد. بر این اساس طی ماه‌های گذشته حدود ۷ تا ۸ میلیون صادرات داشتیم و این در حالی است که ۵ میلیون ظرفیت خالی صادرات داریم یعنی اگر خام فروشی نبود و تولید داشتیم می‌توانستیم ۵ میلیون تن بیش‌تر صادر کنیم. اگر توان تولید داخل و مواد اولیه پایدار تامین شود، ظرفیت‌های معطل صنایع فولادی داخلی و همچنین ظرفیت‌های خالی صادراتی تکمیل می‌گردد.

• برای صادرات و واردات موفق و رشد چرخه اقتصادی کشور باید محدودیت های این بخش رفع شود. در خصوص اصلاح سیاست های دولت در تنظیم بازار فولاد نظر شما چیست؟

بر اساس بررسی های انجمن، صنعت فولاد کشور در سال جاری شرایط مطلوبی نداشته و با کاهش قیمت فروش داخلی و کاهش توان مالی در کارخانجات فولادی، کاهش تولید و اشتغال در صنعت فولاد رخ خواهد داد. تغییرات مکرر قوانین، مقررات و دستورالعمل ها باعث سردرگمی و ایجاد ضرر و زیان واحد های تولیدی، سرمایه گذاران و متولیان صنعت فولاد شده است. البته در نامه های متعدد به وزارت صمت دلایل عدم ثبات سیاست گذاری در صادرات محصولات فولادی و پیامد های زیان بار آن شرح داده شد. 

• چه راهکارهایی وجود دارد که کارخانه های فولاد سازی کشور به سمت تعطیلی نروند و ظرفیت تولید آنها در سطح مطلوبی باقی بماند؟

ابتدا باید در نظر داشت که با هم افزایی و آینده نگری صنایع فولادی و اتحاد و تعامل با یکدیگری می توانند نقش بسیار موثری در افزایش و گسترش اقتصادی غیر نفتی و توسعه و رشد کشور باشند. باید خودمان کمک کنیم که ارزش افزوده بالا برود و بدانیم که اگر مواد اولیه صادر شود، سود از دست می‌رود. باید سنگ آهن با عیار بالا ساخته شود و به سمت تولید کنسانتره برود و در نهایت به محصول تبدیل شود و کسب و کار ایجاد کند. دولت نیز باید کنترل کند به میزانی که سنگ آهن، آب، زیر ساخت ، حمل و نقل، گاز و … داریم مجوز طرح فولادی  بدهد.

• با توجه به مشکلات مربوط به حمل و نقل محصولات صادراتی فولاد که مهمترین علت آن تحریم می باشد چگونه می توان در بحث حمل و نقل موفق عمل کرد؟

با توجه به اینکه پیش بینی در جنگ اقتصادی قرار داریم و پیش بینی می شود که تحریم های ظالمانه و تحرکات تروریسم اقتصادی علیه کشور بویژه در منطقه خلیج فارس تشدید شود، مشکلات ناشی از محدودیت های حمل و نقل دریایی محصولات فولادی  و همچنین الزام صادرات حداقل ۳۵ تا ۴۰ درصد تولیدات داخلی طی سال جاری ( در حدود ۹.۰۰۰.۰۰۰ تن الی ۱۰.۰۰۰.۰۰۰ تن ) به منظور ادامه روند رو به رشد تولید و تامین ارز مورد نیاز صنعت از محل درآمد های ارزی ناشی از صادرات، ایجاد وقفه و مانع با محدودیت های دولت در صادرات و وضع قوانین دست و پاگیر، در این خصوص سبب بروز مشکلات عدیده ای در صنعت و بازار محصولات خواهد گردید.